Kolumna Kolumna Filipa Rodića: Kristijan Šmit i jabuka razdora

"Jedna jabuka dnevno drži Putina podalje", rekao je tadašnji nemački ministar poljoprivrede Kristijan Šmit avgusta 2014. i odlučno svojim nemačkim zubima zagrizao plemenitu nemačku voćku.

Okružen košarama punim jabukama, Šmit je na ovaj način želeo da, kako je pisao "Špigl", "objavi rat šefu ruske države Vladimiru Putinu" zbog odluke da na sankcije koje je njegovoj zemlji uvela Evropska unija uzvrati zabranom uvoza prehrambenih proizvoda iz zapadnih država (uključujući i one manje zapadne poput Crne Gore i Albanije) koja je žestoko pogodila nemačke proizvođače voća i povrća.

Ovim herojskim činom zagrizanja jabuke, Šmit je svojim građanima želeo da poruči da je lek za zatvaranje ruskog tržišta za nemačke izvoznike u tome da Nemci jedu više nemačkog voća i time spreče pojavljivanje viškova na tržištu koji bi se loše odrazili po cene i ekonomiju.

Briljantna ideja skoro kao ona kada su njegovi naslednici u nemačkim vlastima nekoliko godina kasnije svojim građanima savetovali da Putina pobede tako što će se sa nedostatkom jeftinog ruskog gasa izboriti tuširanjem hladnom vodom i pokrivanjem toplom ćebadi u stanovima s isključenim grejanjem.

Nije, međutim, ovaj akt hrabrog nemačkog ministra poljoprivrede razlog zbog kojeg se Rusija 2021. godine usprotivila njegovom imenovanju za visokog predstavnika za Bosnu i Hercegovinu i tražila da Savet za sprovođenje mira ponudi nekog drugog kandidata.

Te 2021. već sedam godina trajao je oružani sukob na prostoru Ukrajine kojim su, sa strane vlasti u Kijevu, dominirali neonacistička ideologija, neonacistička ikonografija i neonacistički istorijski revizionizam.

Upravo su Šmitove veze sa nekim neonacističkim strujama u samoj Nemačkoj stvar koja je Rusima najviše smetala kod kandidata Berlina za visokog predstavnika za Bosnu i Hercegovinu i zbog čega nije mogla svoj glas da mu da ni u Savetu za sprovođenje mira, niti, potom, prilikom neophodnog zvaničnog imenovanja u Savetu bezbednosti UN.

Odsustvo ruske podrške u ova dva tela i odluka Kine da joj se pridruži u stavu pred najvišim telom UN razlog su zbog kojeg se Kristijan Šmit nikako ne može smatrati legitimnim i zbog čega mu se osporava funkcija.

Da li su Rusi (i Kinezi) zbog svoje traume izazvane stradanjem od ruke agresora iz nacističke Nemačke i imperijalističkog Japana postali previše paranoični i zbog toga u jednom čestitom političaru tada vladajuće Hrišćansko-socijalne unije (bavarske sestrinske stranke Hrišćansko-demokratske unije tadašnje nemačke kancelarke Angele Merkel) videle apologetu nacizma, ili im je on svojim delima zaista dao povoda za takvo mišljenje?

Biće da je ovo drugo, jer apologetu nacizma u Kristijanu Šmitu vide i neki Nemci, na primer novinari ZDF-a koji su Šmitovim "smeđim flekama na prsluku" (aluzija na smeđe košulje koje su nosili pripadnici jurišnih odreda nacističke partije) posvetili čitavu emisiju.

Ali kakve su to "smeđe fleke"? Pre nego što je postao ministar poljoprivrede i počeo da jede dobre nemačke jabuke ničim izazvano proterane iz Rusije, Šmit je bio državni sekretar u nemačkom ministarstvu odbrane (2005–2013) i kao takav se, između ostalog, zalagao za rehabilitaciju nacističkog pilota Vernera Moldersa kojeg je komandant Luftvafea Herman Gering bio proglasio za heroja nacionalsocijalizma, čoveka koji nije čekao da njegova zemlja zvanično uđe u rat da bi je branio, nego je kao dobrovoljac, u okviru Legije "Kondor", otišao da se bori na strani fašista u Španskom građanskom ratu.

Šmitovo opravdavanje rehabilitacije Moldersa rečima da "nije imao smeđe fleke na svom prsluku" novinari ZDF-a su odbacili rečima da "nije imao smeđe fleke nego je nosio smeđi prsluk".

Kao državni sekretar u Ministarstvu odbrane, Šmit se nije libio ni da učestvuje na okupljanju veterana brdskih trupa Vermahta i Bundesvera koje organizuje Krug drugova brdskih trupa, organizacija čiji je počasni predsednik do smrti bio general Vermahta Hubert Lanc, osuđen u Nirnbergu na 12 godina zatvora zbog zločina koje su njegove trupe počinile na Balkanu (pored Lanca na takozvanom Talačkom suđenju (poznato i kao "Slučaj jugoistok") pred lice pravde izvedeno je još 11 visokih nemačkih oficira među kojima je bio i nama najpoznatiji Franc Beme, čovek odgovoran za pokolje u Kragujevcu i Kraljevu).

Lanc je bio komandant Prve brdske divizije Vermahta koja je učestvovala u brojnim nemačkim operacijama na prostoru Jugoslavije, uključujući i invaziju i "Operaciju švarc" (Peta neprijateljska ofanziva) tokom koje su streljali 411 od 498 prijavljenih zarobljenika.

Lancov naslednik na mestu komandanta Prve brdske divizije general Valter Štetner je poginuo 18. oktobra 1944. na Avali.

Udruženje Krug drugova brdskih trupa kojem Šmit s ponosom pripada, međutim, ne okuplja samo veterane Prve brdske divizije Vermahta nego i bivše pripadnike drugih brdskih jedinica (Gebirgsjäger) koje uključuju i one u okviru SS-a, a među kojima su bile i zloglasne Sedma dobrovoljačka brdska divizija Princ Eugen (sastavljena uglavnom od banatskih Folksdojčera), 13. Vafen SS brdska divizija Handžar (Prva hrvatska), 21. Vafen SS brdska divizija Skenderbeg (Prva albanska) i 23. Vafen SS brdska divizija Kama (Druga hrvatska).

Takođe, i prve hice na Balkanu posle Drugog svetskog rata ispalili su pripadnici brdske jedinice, tačnije 571. lakog brdskog pešadijskog bataljona. Oni su 13. juna 1999. godine sa 220 hitaca ubili dvojicu Srba Žarka Andrijevića i Slavka Veselinovića, koji su pokušavali da pobegnu iz Prizrena.

Ovim se Šmit svrstava u krug drugova handžara i kame i kao takav biva izabran za visokog predstavnika u BiH, te dolazi da sprovodi mir na prostoru na kojem su oni čijim se tradicijama divi klali i ubijali Srbe, a neki su, kao što vidimo, to radili i pre samo 25 godina.

Razumem da je u Nemačkoj, iz očiglednih razloga, teško naći osobu koja u porodičnom stablu nema nekog nacistu, ali zar je nemoguće za funkciju poput visokog predstavnika za BiH naći osobu koja se makar ne divi toj tradiciji i ne baštini je?

I onda predsednik Republike Srpske biva osuđen zbog nepoštovanja zakona koji je nametnuo taj čovek? Za sada se kazna ne izvršava kamom ili handžarom, iako bi neki voleli i tu mogućnost.