Granica za odlazak u penziju se pomerila od januara - kako će se menjati u narednih deset godina
Komentari25/01/2022
-17:10
Svim ženama koje će se tokom ove godine penzionisati biće potrebno minimum 63 godine i četiri meseca da bi postale penzionerke. U skladu sa Zakonom o penzijsko-invalidskom osiguranju, novi uslovi za ostvarivanje ovog prava važe od početka januara.
Granica za odlazak u starosnu penziju kod žena pomerila se za dva meseca, dok kod muškaraca i dalje važe isti uslovi, da mogu postati penzioneri posle 65. rođendana. Pripradnici oba pola moraju imati minimum 15 godina staža da bi, uz starosni uslov, mogli u penziju.
Odredbama Zakona o PIO, koji se primenjuje od 1. januara 2015. godine, propisano je da se starosna granica kao jedan od uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju za žene postepeno povećava svake godine za po dva meseca, kako bi se postigao cilj - da se do 2032. godine izjednači uslov za muškarci i žene, odnosno da radnici oba pola odlaze u penziju sa 65 godina.
Do 2032. svi sa punih 65 godina
Tako će 2023. za žene biti uslov 63 i po godine, 2024. će raditi do 63 godine i 8 meseci, 2025. do 63 godine i 10 meseci, a dame koje odlaze u penziju 2026. moraće da napune 64 godine. Dalje se stasosna granica 2027. povećava na 64 godine i dva meseca, pa 2028. na 64 godine i četiri meseca, da bi 2029. bila 64 godine i šest meseci, a potom 2030. da dostigne prag od 64 godine i osam meseci. Žene koje se budu penzionisale 2031. godine imaće starosni uslov od 64 godine i 10 meseci, a 2032. će im biti potrebno punih 65 godina.
Prosečna penzija u Srbiji u septembru je bila 29.372 dinara, a najveća isplaćena u istom mesecu iznosila je čak pet puta više – 147.408 dinara. Ovaj iznos našao se, međutim, na računima svega 46 korisnika, od ukupno 1.669.723 penzionera. Najviše njih, čak 64,7 odsto, prima starosnu penziju, a ona u proseku iznosi 31.583 dinara. Porodičnu, u prosečnom iznosu od oko 23.660 dinara prima 20 odsto ili svaki peti penzioner, dok 15,3 odsto čine invalidski penzioneri kojima na račune leže oko 27.452 dinara, pokazuju podaci Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje.
Najbrojniji su penzioneri koji primaju između 15.000 i 20.000 dinara i ima ih 295.701, a čine 17,7 odsto od ukupnog broja. Više od 100.000 dinara prima samo 7.929 najstarijih građana Srbije, odnosno 0,5 odsto seniora.
"Od ukupnog broja penzionera njih 107.159 odnosno tek svaki 15. prima penziju nešto veću od 60.000 dinara, dok čak 95,11 odsto prima penziju manju od prosečne plate za avgust koja je iznosila 64.639 dinara. Najviše penzionera, 396.440, živi u Beogradu i prosečno primaju 38.181 dinara, dok je najveća penzija u beogradskim opštinama na Savskom vencu i iznosi 47.201 dinara", pokazuju podaci PIO fonda.
U svim ostalim gradovima prosečne penzije su daleko niže i osim u Novom Sadu, gde su 35.048, Vrbasu 31.114, u Pančevu 31.932 i 30.280 u Subotici, dok u ostalim opštinama i gradovima uglavnom ne prelaze iznos od 30.000 dinara.
Najmanja primanja imaju penzioneri koji žive u Malom Crniću gde je prosek na čeku 14.657 dinara. Među najstarijim građanima koji imaju najniže penzije su i stanovnici Žabara kojima na račune leže u proseku 15.017 dinara, Osečine sa 16.174, kao i Bogatića, Vladimiraca i Koceljeve sa prosekom od oko 17.000 dinara.
Kako se izračunava iznos penzije?
Visina starosne penzije određuje se prema ostvarenom penzijskom stažu i zaradama, odnosno osnovicama osiguranja za koje je plaćen doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje.
"Obračun se pravi stavljanjem u odnos ukupne zarade, odnosno osnovice osiguranika, počev od 1. 1. 1970. godine sa prosečnom godišnjom zaradom u Srbiji za svaku kalendarsku godinu i na taj način izračunava godišnji lični koeficijent, s tim što on ne može biti veći od pet. Zbir godišnjih ličnih koeficijenata se deli sa periodom za koji su obračunati i dobija se lični koeficijent koji ne može biti veći od 3,8. Tako dobijen lični koeficijent se množi sa ukupno ostvarenim penzijskim stažem i opštim bodom koji predstavlja fiksni iznos koji se usklađuje na isti način kao i penzija", objašnjavaju u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje.
Oni napominju da se ženama staž uvećava u određenom procentu, kao i da staž za obračun iznosa penzije ne može iznositi više od 45 godina. Kada je u pitanju prevremena starosna penzija, ona se određuje na isti način kao i starosna penzija, s tim što se trajno umanjuje za 0,34 odsto za svaki mesec ranijeg odlaska u penziju. Umanjenje može iznositi najviše 20,4 odsto, što znači da onaj ko ode u prevremenu penziju sme imati primanja maksimalno za petinu manja od onog ko je ispunio sve uslove.
"Invalidska penzija se određuje na isti način kao i starosna penzija, s tim što se prilikom obračuna uvećava i za dodati staž koji zavisi od navršenih godina života i pola osiguranika. Ako je invalidnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću, penzija se obračunava prema penzijskom stažu od 40 godina.
Porodična penzija se određuje u odnosu na starosnu, odnosno invalidsku penziju umrlog osiguranika, odnosno korisnika, i to u procentu koji zavisi od broja članova porodice . Za jednog člana ona iznosi 70 odsto, za dva člana − 80 odsto, za tri člana − 90 odtso, dok porodice sa četiri i više članova ostvaruju pravo na pun iznos penzije od 100 odsto", kažu u PIO fondu.
Ako je penzija manja od najnižeg iznosa penzije utvrđenog u skladu sa zakonom, određuje se najniži iznos penzije koji zavisi od kategorije osiguranika koji se određuje prema pretežno navršenom stažu osiguranja. Korisniku penzije koji je ostvario i inostranu penziju pripada razlika do najnižeg iznosa penzije, ako je zbir penzija manji od najnižeg iznosa penzije.
Komentari (0)