Misteriozni spomenik na jugu Španije veći je i od Stounhendža: Kako su drevni graditelji pomerali tonama teške stene

Komentari

Autor: El Pais

17/09/2024

07:55

Misteriozni spomenik na jugu Španije veći je i od Stounhendža: Kako su drevni graditelji pomerali tonama teške stene - Copyright profimedia

veličina teksta

Aa Aa

Daleko od Stounhendža u Velikoj Britaniji, na krajnjem jugu Španije, nalazi se manje poznat, ali daleko veći praistorijski megalit - Menga. Reč je o ogromnom spomeniku, odnosno dolmenu, sačinjenom od kamenih blokova, sagrađenom u brdu, koji je dugo predstavljao zagonetku za arheologe.

Smatra se da je dolmen Menga izgrađen između 3800. i 3600. godine pre nove ere, odnosno u vreme bakarnog doba, ali se o njegovim graditeljima zna vrlo malo, sem da su bili vrlo vešti neimari.

Oni su uprkos tome što su raspolagali primitivnim alatima, izgradili građevinu od 32 ogromna kamena bloka, ukupno teška više od 200.000 kilograma, sa prostorijom, čije kamene svodove podupiru kameni stubovi.

Stručnjaci su se dugo pitali kako su u neolitu, više od hiljadu godina pre izgradnje egipatskih piramida, graditelji uspevali da pomeraju ogromno kamenje sa milimetarskom preciznošću i orijentišu ih prema tačkama izlaska sunca, tokom letnje dugodnevice.

Međutim, sada je objavljena nova studija u časopisu "Science Advances" koja nudi uzbudljivu pretpostavku: da je stenje dovlačeno iz kamenoloma koji se nalazi na svega oko 850 metara.

Istraživanje koje je trajalo deset godina pokazalo je da su graditelji montirali nivelisane pragove i sistem saonica, preko kojih su prevlačili teške blokove, a naučnici kažu da je reč o sofisticiranom dizajnu i planiranju, kao i poduhvatu koji je zahtevao mobilizaciju velike radne snage i izvanrednu logistiku.

Menga dolmen nalazi se na brdu iznad doline Gvadalorse, a njen najveći kamen - težak 150 tona, drugi je najveći u Evropi, za koji se pouzdano zna da su ga praistorijski ljudi ciljano premeštali (prvo mesto pripada stenama iz Er Graha na jugu Bretanje u Francuskoj).

Hose Antonio Lozano Rodrigez, vođa studije i istraživač španskog Nacionalnog istraživačkog saveta, objašnjava da je za njegovu izgradnju korišteno "mekano ili umereno mekano kamenje, što ukazuje da su graditelji imali spektakularno inženjersko znanje".

"Pošto je reč o poroznim materijalima, morali su brižljivo da isplaniraju premeštanje još u kamenolomu u čemu su primenili sofisticirano znanje iz građevine, geologije, geometrije i astronomije", rekao je on za El Pais.

Pošto tada nije bilo teške mašinerije za podizanje tako velikih komada kamena, nadležni su obično odlučivali da stene, kao zidove, ukopavaju u zemlju i postavljaju ih vertikalno, tako da grade novu prostoriju.

Da se ploče upotrebljivane za tavanicu ne bi lomile u centru, postavljeni su stubovi koji ih podržavaju, a gornja strana ploča, posebno najteža ploča, oblikovana je lučno, baš kao što su ih mnogo kasnije projektovali drevni Asirci i stanovnici Mesopotamije.

U studiji se takođe ističe i orijentacija građevine ka planini Penja de los Enamorados (ili u slobodnom prevodu Stena ljubavnika), ali i mestu izlaska Sunca tokom letnje dugodnevice.

Arheolozi kažu da zbog znanja koje su drevni ljudi imali na polju geologije, fizike, matematike i astonomije, ovaj dolmen ne predstavlja samo veliki poduhvat građevinstva, nego i veliki iskorak napretku humanističkih nauka.

"Dolmen Menga demonstrira uspešan pokušaj da se napravi kolosalni spomenik koji traje hiljadama godina", zaključuje se u studiji.