Klisura kroz koju je prolazio Orijent ekspres: Srpska Kapadokija prekrivena vinogradima poznata po legendi o Svetom Savi

Komentari

Autor: T. Milenović

14/02/2022

08:17

Klisura kroz koju je prolazio Orijent ekspres: Srpska Kapadokija prekrivena vinogradima poznata po legendi o Svetom Savi - Copyright Wikipedia.org/DjordjeMarkovic,/Intermedichbo at Serbian Wikipedia, Wikipedia/Бранко_Митов,

veličina teksta

Aa Aa

Kroz ovu klisuru, prekrivenu netaknutom prirodom i plodnim vinogradima, prema legendi, prolazio je Sveti Sava, u magičnim predelima uživali su putnici iz vagona čuvenog "Orijent ekspresa", dok je Nadežda Petrović nedaleko od nje osnovala prvu Likovnu koloniju 1991. godine. Malo kome su poznati prirodni dragulji Sićeva iako se nalazi kod jedne od prometnijih saobraćajnica i pripada opštini Niška banja.

Sićevaćka klisura, na jugoistoku zemlje, deo je rečne doline Nišave, a leži između severnih ogranaka Suve planine, i južnih krajeva Svrljiških planina.

Zahvaljujući živopisnim predelima, očuvanim prirodnim vrednostima i jedinstvenom florom i faunom klisura je 2000. godine proglašena za Park prirode i zaštićeno je područje sa značajnim ekološkim i kulturnim dobrima.

Od Londona do Istanbula preko Sićevca

Kroz Sićevačku klisuru, paralelno sa Nišavom, izgrađeni su železnička pruga 1886. i nišavski međunarodni magistralni put 1964. godine. Nišavska železnica koja prolazi kroz dolinske useke Sićevačke klisure deo je velike svetske železničke magistrale (London – Pariz – Beograd – Niš – Sofija – Istanbul).

Putnici vozova, između ostalog "Orijent ekspresa", prvi su imali prilike da se dive oštrim liticama masiva Kusače. Magistralni put E-80, što je istočni krak Koridora 10, deo velike panevropske magistrale (Salcburg – Istanbul), i veza preko Male Azije sa ostalim područjima sveta.

Legenda o Svetom Savi

Za ovaj magičan kraj prekriven vinogradom i "izbušen mračnim pećinama", koji mnoge i podseća na "srpsku Kapadokiju", vezuju se brojne legende. Jedna od njih kaže da je kroz klisuru u 13. veku prolazio Sveti Sava, koji se uputio ka Carigradu.

Prema predanju, nedaleko od naselja Sićevo monah je ožedneo i zatražio malo vode od jedne meštanke, međutim ona nije imala vode, te je mogla samo da mu da vino. Kad je Sveti Sava okusio božansko piće sa sićevačkih padina, blagoslovio je selo i vinograde.

Sredinom 15. veka, počelo je naseljavanje Sićevačke klisure od kaluđera emigranata i drugog stanovništva sa istoka, koje se pred naletom Turaka povlačilo ka zapadu. U ovom talasu oko sredine 15. veka stigli su monasi sa istoka, najviše Grka i Bugara, ali i sa Svete gore.

Ovaj priliv monaštva u državi kneginje Milice i despota Stefana Lazarevića oseća se u istočnom Pomoravlju.

Lik Bogorodice u litici i Hristovi inicijali

Od površinskih kraških oblika u klisuri su zastupljeni; kamenice, a posebnu atrakciju predstavljaju brojne pećine. Ipak najviše pažnje izaziva lik Bogorodice koje su prirodne sile uklesale u vertikalnoj litici kraj skrivene staze ka pećini Ječavi.

Zanimljivo je da se Sićevo pominje i kao magijski pojam u jednom srednjovekovnom zborniku medicinskih i veterinarskih znanja, pronađenom u rumunskom Banatu. U receptu protiv nerodnosti vinograda, navodi se da treba napisati reč Sićevo i Hristove inicijale na cigli, koja se onda zakopa pod lozu, a ona će ubrzo početi da rađa, pišu Novosti.

Neprocenjivo arheološko blago u pećinama

Mnogi kameni artefakti, ostaci neandertalaca i pleistocenske faune iz perioda pre 300-240 hiljada godina, pronađeni su u pećinama Velika i Mala Balanica u Sićevu, čime su predočena najranija svedočanstva o kulturnim kontaktima između Balkana i Bliskog istoka u praistoriji, saopštili su sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.

Ovo važno arheološko otkriće srpsko-kanadskog tima objavljeno je u prestižnom naučnom časopisu "Journal of Human Evolution". O kulturnim vezama između Balkana i Bliskog istoka u dalekoj prošlosti često se raspravljalo, posebno o širenju anatomski modernog čoveka i neolita, a veze između ova dva područja često su i osporavane.

Ipak, kako navode sa Filozofskog fakulteta, istraživanja Balanice su pokazala da se najranija praistorija Evrope ne može posmatrati odvojeno u odnosu na Bliski istok. Istraživanja su potvrdila da su kulturne veze između ova dva područja postojale pre više od 240.000 godina, u vreme kada su ljudi počeli regularno da koriste vatru.

Nadežda Petrović i prva likovna kolonija

U živopisnom naselju Sićevo svake godine održava se Likovna kolonija, koju je 1905. osnovala slikarka Nadežda Petrović.

Od 1991. kolonija ima međunarodni karakter, i otvorena je za umetnike različitih generacija i estetskih opredeljenja. Zahvaljujući njoj formiran je impozantan likovni fond koji danas čini preko 600 dela značajne umetničke vrednosti.

U ovom naselju se takođe organizuje Književna kolonija, međunarodna kreativna manifestacija, jedinstvena u Srbiji.