Igre 
Najuzbudljivija otkrića 2021: Od prstena za mamurluk do murala boga pauka
Komentari27/12/2021
-07:10
U godini koja je na izmaku, a koja je mnogima bila podjednako teška kao i prva obeležena pandemijom koronavirusa, sigurno bi svakome od nas svakodnevicu ulepšao pronalazak nekog smotuljka sa zlatnim novčićima ili davno zaboravljeno platno za koje će se ispostaviti da vrede stotine hiljada ili milion dolara.
Većina nije pak nije te sreće, ali to ne znači da 2021. ipak nije donela radost otkića. Naprotiv, uzbudljvi pronalasci, kako na neočekivanim mestima tako i na arheološkim nalazištima, i naučnicima i laicima izmamili su uzdahe i osmehe, jer bi njihova dalja ispitivanja mogla da nam otkriju više o tome kako su živeli naši preci.
Prsten za mamurluk
Kisela čorba, sok od paradajza ili aspirin danas su možda najpopularniji "lekovi za mamurluk", ali arheolozi u Izraelu su otkrili sasvim drugačije rešenje iz prošlosti - prsten od zlata i ljubičastog ametista.
Prsten, težak 5,11 grama, iskopan je u gradu Javne, a ovaj nakit sa vrednim kamenom je otkriven na mestu najveće poznate vinarije iz vizantijskog doba i to na samo 150 metara od ostataka skladišta u kom su ranije pronađene amfore za čuvanje vina.
profimedia
Kako su naveli arheolozi, ljudi su verovali da ametist može da spreči štetne posledice konzumiranja previše alkohola, a da su prsten nosili podjednako i muškarci i žene.
Mesto iskopavanja je datirano okvirno u 7. vek, kada nastupa kraj vizantijske ere i počinje rani islamski period, mada zvaničnici smatraju da bi prsten mogao biti još stariji i da je pripadao nekom od predstavnika elite koja je živela u tom gradu još u 3. veku nove ere. Bilo da je prsten pripadao moćnom vlasniku vinarije ili posetiocu koji ga je slučajno ispustio i izgubio, sigurno bi bili iznenađeni saznanjem da se i dalje traži najbolji lek za mamurluk.
Stručnjaci kažu da ametist nije jedini drevni lek za mamurluk koji je zaboravljen. Papirus star 1.900 godina, naime, pronađen je 2015. i na njemu je opisan starogrčki lek koji je preporučivao nošenje ogrlice od lovorovog lišća kao "leka od glavobolje zbog pijančenja".
Povezane vesti
Izgubljeni grad
Egipatski arheolozi su u aprilu objavili da su otkrili izgubljeni grad star 3.000 godina i, kako su naveli, u pitanju je najvažnije arheološko otkriće još od vremena kada je pronađena grobnica Tutankamona.
Otkriveni su zidovi grada, cigle sa pečatom kralja Amenhotepa III, sobe pune glinenog posuđa, prstenje, amajlije i oruđe za predenje i tkanje... Kako su arheolozi objasnili, ovaj drevni grad je pronađen u južnoj provinciji Luksor, na zapadnoj obali reke Nil, i potiče iz perioda koji se smatra zlatnom erom starog Egipta, kada je vladao kralj Amenhotep III iz 18. dinastije.
Grad je pronađen "slučajno" pošto su prošle godine arheolozi na tom području počeli iskopavanje, tražeći hram faraona Tutankamona. Međutim, posle nekoliko nedelja su pronašli formacije od opeke za koje se na kraju ispostavilo da su ostaci dobro očuvanog velikog grada.
Najstarija slika životinje
Naučnici su u 2021. u Indoneziji pronašli crtež za koji se veruje da je najstariji sačuvani prikaz životinje. Ovaj najmanje 45.5000 godina star crtež, prikazuje tri svinje (koje zbog rogova mogu predstavljati i bikove), od kojih jedna kao da posmatra borbu između dva saputnika.
profimedia
To otkriće je nešto starije od sličnih slika pronađenih u pećinama Evrope, za koje su stručnjaci verovali da su prve takve tvorevine u ljudskoj istoriji. Uz pronađene slike iz pećina na ostrvu Sulavesi, uključujući i lovačke scene za koje se veruje da su stare 43.900 godina, arheolozi dolaze do zaključka da je u Indoneziji, odnosno Jugoistočnoj Aziji postojalo figurativno slikarstvu gotovo istovremeno kad i u Evropi.
Zlatna maska
Ostaci zlatne maske stare 3.000 godina pronađeni su na arheološkom nalazištu u kineskoj provinciji Sičuan. Maska je teška oko 280 grama, a procenjuje se da je izrađena od 84 odsto zlata. Svečana maska jedna je od preko 500 predmeta iskopanih iz šest novootkrivenih "žrtvenih jama".
profimedia
Neki stručnjaci kažu da bi predmeti mogli da daju više detalja o drevnoj državi Šu, kraljevini koja je vladala zapadnim slivom Sičuana sve dok nije osvojena 316. godine pre nove ere, piše CNN.
Povezane vesti
Pored zlatne maske, arheolozi su otkrili i zlatne folije i artefakte izrađene od slonovače.
Više od 50.000 drevnih artefakata pronađeno je od 1920-ih, kada je lokalni farmer slučajno naišao na brojne relikvije na tom mestu. Veliko otkriće dogodilo se 1986. godine, pronalaskom dve "žrtvene jame" u kojima je bilo više od 1.000 predmeta, uključujući složene i dobro očuvane bronzane maske.
Svici sa Mrtvog mora
Izraelski arheolozi su u martu 2021. objavili da su otkrili desetine novih fragmenata Svitaka sa Mrtvog mora, za koje se veruje da su skriveni tokom jevrejske pobune protiv Rima pre gotovo 1.900 godina.
Povezane vesti
Na fragmentima pergamenta je tekst na grčkom iz Knjiga Zaharija i Nauma, a stručnjaci su utvrdili da potiču iz drugog veka naše ere. To je ujedno bilo prvo otkriće takvih spisa u pustinji južno od Jerusalima posle 60 godina.
Veruje se da su fragmenti skriveni u pećini za vreme oružanog ustanka Bar Kohbe protiv Rima u vreme vladavine imperatora Hadrijana, između 132. i 136. godine nove ere.
"Svici sa Mrtvog mora" ili "Kumranski spisi" sastoje se od oko 900 dokumenata, uključujući i tekstove iz Hebrejske Biblije, a koji su otkriveni između 1947. i 1956. u 11 pećina u okolini Kumrana u blizini drevnog naselja Khirbet Kumran, na severozapadnoj obali Mrtvog mora.
Tekstovi su od velikog istorijskog i religijskog značenja pošto sadrže jedine poznate preživele kopije biblijskih dokumenata nastalih oko 100. godine pre nove ere, te sadrže dokaze o značajnoj raznolikosti vere i prakse unutar kasnog judaizma. Napisani su na hebrejskom, aramejskom i grčkom jeziku, većinom na pergamentu, ali neki su napisani i na papirusu.
Venecijanske perle na Aljasci
Venecijanske perle, veličine borovnice koje su iskopane na severu Aljaske sredinom 2000-ih, prema novim istraživanjima, predstavljaju najranije poznate evropske predmete na tlu Severne Amerike i to iz vremena koje prethodi Kolumbovom putovanju preko Atlantika.
Univerzitet u Ferbanksu na Aljasci je početkom godine objavio studiju u kojoj istraživači navode da su pomenute perle stigle na tlo Severne Amerike između 1440. i 1480. godine, dakle decenijama pre nego što je Kolumbo krenuo na plovidbu 1492.
Neke od pronađenih perli su otkrivene na Panjik Pointu, poznatom arheološkom nalazištu koje se nalazi na drevnom trgovačkom putu. Prema objašnjenju stručnjaka, Vencija je održavala trgovačke veze s Azijom tokom 1400-ih, pa su verovatno i perle "išle" Putem svile prema Kini, pre nego što su krenule na ruski Daleki Istok i zatim preko Beringovog moreuza do Arktika.
Mural boga pauka
U martu su u Peruu istraživači pronašli mural star 3.200 godina, za koji veruju da prikazuje boga pauka koji drži nož.
U pitanju je mural koji je otkriven u delu hrama, koji se nalazi na lokaciji koja je gotovo uništena, a za koji se veruje da je nekada predstavljao svetilište. Upravo blizina lokalne reke, kako su objasnili stručnjaci, ukazuje na to da je na tom mestu pre nekoliko hiljada godina postojao ceremonijalni centar i da je pauk bio važna životinja u pretkolumbovskim kulturama, koje su živele na tom prostoru i to po ceremonijalnom kalendaru.
profimedia/AFP PHOTO / ANDINA
Prema objašnjenjima arheologa, verovatno su na tom mestu održavane posebne ceremonije posvećene vodi između januara i marta, u periodu kad je najviše kiša.
Mural su primetili lokalni farmeri avokada i šećerne trske, koji su koristeći teške mašine kako bi proširili svoja polja, prethodno bez namere govoto uništili polovinu pomenutog drevnog hrama.
Prošle jeseni je u čuvenoj pustinji Naska otkrivena ogromna figura mačke koja se odmara. Naska linije, kulturnu baštinu pod zaštitom Uneska, čine veliki crteži na zemlji, koji su poznati kao geoglifi, a koji su nastali pre oko 2.000 godina - u periodu od 200. do 700. godine nove ere.
Naučnici veruju da je mačka, kao i u slučaju drugih figura životinja Naske, stvorena pravljenjem udubljenja u dnu pustinje, ostavljajući otkrivenu obojenu zemlju.
Ova mačka je ostala neprimećena sve dok prethodno nisu sastavljeni planovi za novi put koji vodi do vidikovca. Dugačka oko 37 metara, veruje se da je ova mačka nastala i pre kulture naroda Naska.
Mermerna glava mladog Avgusta Oktavijana
U maju je u italijanskom gradu Izerniji pronađena mermerna glava koja predstavlja prvog rimskog cara, mladog Avgusta Oktavijana, za koju se veruje da je stara oko 2.000 godina. Do otkrića je došlo tokom obnove oštećenog srednjovekovnog zida, koji se urušio zbog jakih kiša tokom 2013.
Glava prvog cara Rismke imperije visoka je 35 centimetara, datirana je na period između 20. i 10. godine pre nove ere, i pretpostavlja se da je bila deo kipa za koji se pak veruje da je bio viši od dva metra i koji je možda stajao u hramu posvećenom kultu carske porodice ili na forumu. Zanimljivo je i to da je glava izrađena od istog mermera koji je tokom renesanse koristio Mikelanđelo.
"Izernija ima veoma bogatu istoriju. Ispod celog grada se nalaze vredni arheološki ostaci", izjavio je za CNN gradonačelnik Đakomo Dapoloni.
Tokom otkrića mermerne glave, otkrivene su i brojne srednjovekovne grobnice i vredni predmeti od keramike. Inače, Izernija je u doba starog Rima bila oblast carstva koje su prvobitno naseljavali italski narodi, a kasnije je postao rimska kolonija. Tokom Drugog svetskog rata je delimično uništen, ali je u kasnijim godinama obnovljen.
Avgust Oktavijan je sagradio carstvo koje se na kraju njegove vladavine protezalo od Velike Britanije do Egipta, a na smrtnoj postelji se pohvalio: "Našao sam Rim od cigle, a ostavljam ga u mermeru".
Žena sa mačem ili ratnik u haljini?
Grob star oko 1.000 godina, koji je pronađen na jugu Finske 1968, izaziva pažnju već decenijama. U grobu je, naime, pronađeno telo pokojnika ukrašeno nakitom i obučeno u tipično žensku odoru tog doba, ali u njemu su, takođe, pronađeni i mačevi. Stoga su arheolozi decenijama tvrdili da se radi o grobu žene ratnice, a čak su ukazivali i na to da su u grobu bila zakopana dva tela.
Međutim, u avgustu su objavljani rezultati novih DNK analiza koji dovode do zaključka da se ratnik pronađen u grobu iz gvozdenog doba možda nije identifikovao ni kao muško ni kao žensko; odnosno imao je Klinefelterov sindrom), što dovodi u pitanje i dugogodišnja ubeđenja o rodnim ulogama u drevnom društvu vikinga.
Složen način sahranjivanja sugeriše da su ljudi koji nisu bili rodno opredeljeni možda zauzimali posebnu ulogu u srednjovekovnom društvu vrednu poštovanja, napisali su istraživači u studiji objavljenoj u European Journal of Archaeology.
"Ovaj grob ima neobičnu i snažnu mešavinu ženskog i muškog simbolizma, a to bi moglo ukazivati na to da pojedinac nije bio striktno smatran ni kao muško ni kao žensko. Takođe, čini se da je sahranjena individua bila veoma cenjeni član zajednice. Telo je položeno na mekano perjano ćebe i prekriveno skupocenim krznom. Ako uzmemo u obzir bogatu zbirku predmeta koji su nađeni u grobu, možemo zaključiti i da je pokojnik bio ne samo prihvaćen, već i poštovan“, opisala je autorka studije Ula Mojlanen, arheolog na Univerzitetu Turki.
Prema objašnjenju stručnjaka, moguće je i to da je pokojnik bio jedinstven u svojoj zajednici, a da je njegova različitost bila prihvaćena zato što je pripadao višoj klasi.
Bonus otkriće: Skriveni Rembrant
Iako ne spada u kategoriju arheoloških otkrića, slučajni pronalazak Rembrantove slike svakako zaslužuje da se nađe na ovoj listi. Sa zida jedne porodične kuće u Rimu 2016. godine pala je i oštetila se slika.
Međutim, u pokušaju da nađe konzervatora za nju, vlasnici su otkrili da je reč o originalnom Rembrantovom radu.
Prinstscreen YouTube/QuotidianoNazionale
Letos je i zvanično Italijanski nacionalni fond za nasleđe potvrdio da je slika koja je pala sa zida u pomenutom domu, zapravo "Poklonjenje mudraca" - ulje na platnu koje je potpisao čuveni holandski majstor. Na platnu je prikazana čuvena scena iz Biblije, kada trojica mudraca dolaze da upoznaju tek rođenog Isusa, a stručnjaci kažu da je nastala između 1632-33.
Prva koja je posumnjala da slika nije kopija bila je restaurator Antonela di Frančesko, koja je za medije izjavila da je najlepša stvar koja joj se mogla desiti za života je ta da se nađe ispred dela velikog autora koji je "odlučio da joj se otkrije".
Prema pisanju CNN, navodno postoje planovi da se ovo platno proda, a u tom slučaju moglo bi da dostigne cenu od 83,5 miliona do 238,5 miliona dolara.
Ipak, porodica u čijem je vlasništvu to za sada ne planira, već će ga po potrebi stavljati na raspolaganje muzejima i galerijama.
Komentari (0)