Autobiografija Aleksandra Tišme knjiga meseca u Nemačkoj

Autobiografija Aleksandra Tišme "Sečaj se večkrat na Vali" proglašena je za knjigu meseca juna u Nemačkoj, i time potvrdila inostrani veliki ugled jednog od naših najznačajnijih pisaca 20. veka, saopštila je danas izdavačka kuća Akademska knjiga.

"Tišma (1924-2003) je za života decenijama bio najčitaniji strani pisac u Nemačkoj i moglo bi se reći da se priznanjem Knjiga meseca vratio na velika vrata nemačkoj čitalačkoj publici", kaže se u saopštenju.

Knjiga "Sečaj se večkrat na Vali" pojavila se u Nemačkoj u martu u izdanju kuće "Šefling", a njen prvi prevod na nemački jezik su uradili Mirjana i Klaus Vitman, sa pogovorom Ilme Rakuze, navodi Akademska knjiga.

U obrazloženju nagrade, u ime žirija Knjige meseca, Julija Šreder je ocenila da je knjiga "objavljena na srpskohrvatskom jeziku 1992. godine trezveno životno priznanje koje ne štedi ni okolnosti ni autora", koji usred raspada Jugoslavije rezimira svoj život kao ličnost i kao pisac u nemilosti.

Šreder je istakla da se Tišma "rođen u Vojvodini u porodici Srbina i mađarske Jevrejke u mladosti osećao kao neko između, kao dvosmislena, kompromisna osoba".

"Ovo nije bio neobičan identitet za stanovnike nekadašnjeg multinacionalnog grada Novog Sada, a svakako je bio sredstvo za preživljavanje u vreme međusobnog progona etničkih grupa, gerilskog rata, ubistava Jevreja od mađarskih i nemačkih okupatora, ali i u komunističkoj Titovoj državi sa kontrolom mišljenja, a koji se danas rado zaboravlja", navela je Šreder.

U obrazloženju odluke ističe se da je "Sećaj se zauvek" autoportret nekoga ko nema iluzija o sopstvenim motivima, a u isto vreme je "slika vremena, čije bi čitanje tokom balkanskih ratova moglo pokolebati zapadnoevropske čitaoce da zauzmu jednostavan stav protiv Srbije i Srba".

"Ovaj zakasneli prevod omogućava susret sa jednim od uzornih autora 20. veka i neizbežno postavlja pitanje odnosa politike, života i umetnosti", stav je nemačkog žirija.

Priznanje se od 1952. godine dodeljuje se na osnovu odluke nezavisnog žirija pisaca, novinara i književnih kritičara, a iz njega stoji udruženje književnih autora, trgovaca i izdavača "Knjiga meseca" iz Darmštata.

"Sečaj se večkrat na Vali" - ovaj "izveštaj sopstvenom životu", kako to Tišma pomalo suvo formuliše već u prvoj rečenici, nastaje u jednom za njega prelomnom životnom trenutku neposredno posle smrti majke, i u jeku političkih događaja koji negiraju i ukidaju istoriju i prošlost države u kojoj je "proživeo vek" i koja se početkom poslednje decenije 20. veka "izmiče u nepostojanje, u propast".