Igre 
Ključni trenuci koji su uzdrmali svet klasične muzike
Komentari09/07/2022
-08:35
U klasičnoj muzici uživaju milioni ljudi širom sveta i gotovo svuda se izučava još od prvih razreda osnovne škole.
Ipak, vredi podsetiti se na neke od najvažnijih tačaka u razvoju muzičkog izraza, koje su imale dalekosežne posledice, ne samo na muziku, nego i na umetnost uopšte.
Predstavljamo vam deset takvih prekretnica:
Nastanak nota
Notni sistem se u zapadnoj civilizaciji prvi put pojavio u devetom veku u vidu takozvane neumske notacije.
Sastojale su se od kuka, zareza, crtica i njihovih kombinacija, a zamenile su antički grčki način beleženja nota slovima.
Pixabay
Neume na početku nisu određivale tačnu dužinu tona ni njegovu ritmičku vrednost, već su samo podsećale pevača na poznatu mu melodiju, odnosno upozoravale ga na njen uzlazni ili silazan karakter. Tokom vremena su se razvile u složen sistem koji je omogućavao razmerno potpun opis crkvenog pojanja.
Na evropskom Zapadu neume su posle 12. veka zamenjene menzularnom notacijom, dalekim prethodnikom današnje notne, ali su se sve do 19. veka zadržale na pravoslavnom Istoku, i koristile se tada koj put i u beleženju narodnog pevanja.
Povezane vesti
Prva upotreba polifonije
Polifonija ili višeglasje je način komponovanja u kom dve ili više samostalnih melodijskih linija teku nezavisno jedna od druge, a u harmoniji su. Najraniji praktični primer polifone muzike seže u deseti vek, kada je nastala kratka molitva posvećena svetom Bonifatiju, zaštitniku Nemačke.
Nastanak štamparske prese
Štamparska presa Johana Gutenberga koja je nastala 1440. godine imala je ogroman uticaj na širenje informacija u Evropi.
profimedia
Zahvaljujući njoj, kompozitori su po prvi put imali mogućnost da sa velikim brojem ljudi dele svoje kompozicije.
Prvi balet
Balet je nastao oko 1500. godine u Italiji, kada se igrao na raskošnim dvorskim zabavama. Igrači i muzičari su zajedno nastupali, a osnovni cilj bio je da zabave prisutne. Balet se zatim brzo proširio na dvor Katarine de Mediči, gde se dalje razvijao kao "ballet de cour" - igru koju je izvodilo plemstvo u kombinaciji sa muzikom, pesmom, stihovima, dekoracijom i kostimima.
Promo/Narodno pozorište u Beogradu
Prvi formalni "ballet de cour" bio je "Ballet des Polonais" koji je 1573. Mediči organizovala u Parizu u čast poljskog ambasadora.
Kastrato u središtu scene
Sve dok ženama nije bilo dozvoljeno da pevaju u crkvama, visoke glasove pevali su muškarci. Jedini način ta održe takav glas i nakon izlaska iz puberteta, bio je da se podvrgnu kastraciji. Takvi pevači, nazvani kastrati, prvi put su se pojavili u Italiji sredinom 16. veka.
Jedan od najčuvenijih bio je Farineli (1705-1782).
Povezane vesti
Prva opera
Italijanski kompozitor i pevač Jakopo Peri smatra se izumiteljem operskog pevanja. On je ustanovio ovaj muzički žanr muzičko-scenskim spektaklom "Dafne" 1597. godine.
Takođe je komponovao najstariju operu koja je poznata i danas - "Euridiku" (1600).
Nastanak simfonije
Simfornije su nastale u Napolitanskoj školi u Italiji koju je osnovao Alesandro Skarlati kao uvertiru za opere s početka 18. veka.
Reč "simfonija" potiče od grčkih reči "sin", što znači "zajedno" i "fone", što znači "glas" ili "zvuk".
Rođenje simfonije označilo je prekretnicu u istoriji klasične muzike i otvorilo prostor za umetnike kao što su Hajdn, Mocart i kasnije Betoven da stvore neka od najvećih muzičkih dela u istoriji.
Nastanak klavira
Klavir je izumeo Bartolomeo Kristofori u Italiji oko 1700. godine (tačna godina nije poznata). On se svira koristeći klavijaturu, koja je niz dirki (malih poluga) koje izvođač pritiska ili udara prstima obe ruke kako bi uzrokovao da čekići udaraju u žice.
profimedia
Taj instrument inspirisao je neke od najvećih kompozicija u istoriji čovečanstva i ima najbogatiju muzičku literaturu.
Kristoforijev veliki uspeh je bio u rešavanju, bez poznatih ranijih primera, fundamentalnog mehaničkog problema dizajniranja strunskog klavijaturnog instrumenta u kome se note proizvode udarcima čekića. Čekić mora udariti strunu, ali bez zadržavanja kontakta sa njom, kako bi svirač mogao brzo ponoviti istu notu.
Otvaranje milanske La Skale
Milanska La Skala otvorena je 3. avgusta 1778. godine i od tada do danas važi za jednu od najpoznatijih operskih kuća u kojoj je odigrano na stotine premijera.
profimedia
Podignuta je na mestu gde se nalazila crkva Santa Maria alla Scala, po kojoj je i dobila ime, a sam teatar predstavlja naslednika velikog milanskog teatra (Teatro Regio Ducale) koji je uništen u požaru 1776. godine.
To je i mesto na kom su prvi put izvedene Verdijeve opere "Nabuko", "Otelo" i "Falstaf".
Nastanak gramofona
Krajem 19. veka nemačko-američki pronalazač Emil Berliner napravio je prvi gramofon.
Njegov izum omogućio je široj publici da uživa u čarima klasične muzike u udobnosti svog doma, gde god da se nalaze.
Gramofon se razvio iz dva uređaja: automatofona mašinice za beleženje zvuka na točkiću sa rupicama i Edisonovog fonografa koji beleži zvuk na metalnom valjku.
Dvoboj između fonografa i gramofona je trajao do devedesetih godina 19. veka i početka 20. veka, odnosno do propasti Edisonove fabrike godine 1929.
Komentari (0)