Reforma obrazovanja u Siriji briše i legendu o Zenobiji: Ko je bila čuvena kraljica Palmire?

Ministarstvo obrazovanja Sirije najavilo je opsežne promene u školskom programu, uključujući uklanjanje bilo kakvih referenci na simbole bivšeg režima, uključujući i nacionalnu himnu. Sirijska kraljica Zenobija takođe je žrtva ove reforme.

Ministarstvo obrazovanja Sirije razmatra uklanjanje kraljice Zenobije iz školskog programa, koja je jedan od najpoznatijih simbola zemlje.

Među kontroverznim predlozima nalazi se i namera da se potpuno eliminiše bilo kakvo pominjanje kraljice Palmire i arapske ratnikinje Havle bint el Azvar, uz obrazloženje nove administracije da one nisu “prave ličnosti”.

U pokušaju da smiri polemiku, sirijski ministar odbrazovanja Nazir al-Kadiri potvrdio je da će program ostati nepromenjen dok će biti formirani specijalizovani odbori koji će ga pregledati i vršiti potrebne izmene.

Međutim, spekulacije o mogućim izmenama izazvale su buru na društvenim mrežama, pri čemu mnogi smatraju da se time negira istorija i iskrivljuju činjenice.

Jedna od najkontroverznijih izmena je odluka o brisanju poglavlja o kraljici Zenobiji, što postavlja pitanje: može li se Zenobija zaista smatrati izmišljenim likom? Šta znamo o njoj i da li je ona stvarna?

profimedia

Prema mnogim istorijskim izvorima, Zenobija je rođena oko 240. godine nove ere u sirijskom gradu Palmira. Odrasla je u bogatom kulturnom okruženju, školovala se u Aleksandriji i proučavala istoriju Grka i Rimljana. Sirija je tada bila rimska provincija što je kasnije umnogome oblikovalo njen politički život.

Istorijski izvori opisuju Zenobiju kao jednu od najvećih kraljica u staroj istoriji, izvanredne lepote i inteligencije. Opisuje se kao žena neverovatnih sposobnosti, koja je transformisala Palmiru u bliskoistočnu supersilu, i koja se i danas pamti kao simbol liderstva i hrabrosti.

Do 258. godine nove ere, Zenobija se udala za Lucija Septimija Odenata, rimskog guvernera Sirije. Imala je dvoje dece s njim i živela u Palmiri, gradu koji je bio prosperitetni trgovački centar na Putu svile. Poznat kao Uthaynah na arapskom, Odenat je bio uticajan vladar. Zenobija je delila državne poslove s njim, što je doprinelo njenoj političkoj inteligenciji i viziji liderstva.

Posle ubistva Odenata i njegovog sina 266/267. godine nove ere, Zenobija je postala vrhovni vladar. Kada je došla na vlast, usvojila je politiku svog muža, ali je hrabro proširila svoj uticaj. Iskoristila je slabost Rimskog carstva koje je bilo zaokupljeno invazijama u Evropi i uspela da uspostavi kontrolu nad Sirijom i severnom Mesopotamijom.

Prema nekim izvorima, osvojila je Egipat 270. godine nove ere i kasnije ga pripojila svom kraljevstvu, što ju je učinilo vođom ogromnog kraljevstva koje je obuhvatilo velike delove istoka.

profimedia

Neki izvori navode da je Rimsko carstvo poslalo vojsku pod vođstvom cara Aurelijana koja je pobedila Zenobiju iste godine, nakon čega su je zarobili i odveli u Rim kao deo rimskog vojnog defilea. Drugi navode da je pokušala da pobegne sa svojim sinom u Persiju na kamili.

Zenobija je međutim postala besmrtna u mnogim književnim i istorijskim delima. U romanu “Ja sam Zenobija, kraljica Palmire” francuskog pisca Bernarda Simioa, autor prikazuje njenu priču s književnom domišljatošću. Engleski istoričar Edvard Gibon u svom delu “Pad i propast Rimskog carstva” opisuje je kao "ženu koja je, zahvaljujući svojoj izuzetnoj inteligenciji mogla da prevaziđe društvena i klimatska ograničenja koja su nametala pasivnost njenoj rasi u Aziji”.

Sve u svemu, istorijski izvori jasno vide Zenobiju kao stvarnu osobu koja je ostavila dubok trag u istoriji regiona, na osnovu dokaza koji podupiru njeno postojanje kao kraljice koja je vladala Palmirom. Ovi istorijski dokumenti, zajedno s njenim opipljivim postignućima, otežavaju negiranje stvarnosti njenog postojanja i njenog dubokog uticaja na istoriju antičkog Istoka.