Pesimistična predviđanja: Zemlje EU će kraj veka dočekati sa 27,3 miliona stanovnika manje, ali to je samo deo priče

Komentari

Autor: Euronews

10/04/2023

11:02

Pesimistična predviđanja: Zemlje EU će kraj veka dočekati sa 27,3 miliona stanovnika manje, ali to je samo deo priče - Copyright profimedia

veličina teksta

Aa Aa

Evropska unija je na ivici velike demografske promene jer nove projekcije ukazuju na značajan pad stanovništva do kraja veka. Procene Eurostata nagoveštavaju da bi se populacija tih zemalja do 2100. godine mogla smanjiti za šest procenata, odnosno za 27,3 miliona ljudi.

Posle opadanja populacije usled pandemije koronavirusa, stanovništvo EU počelo je da se "oporavlja" 2022. i procenjeno je da je dostiglo cifru od 451 milion ljudi na početku ove godine. Ovaj rast se uglavnom pripisuje masovnom prilivu ukrajinskih izbeglica koji je usledio nakon ruske invazije na zemlju.

Najnoviji izveštaj kancelarije za statistiku EU predviđa da će stanovništvo Unije nastaviti da raste, da će dostići vrhunac od 453 miliona ljudi 2026. godine, pre nego što će se smanjiti na 420 miliona 2100. godine. Projekcija je uspostavljena na osnovu obrasca plodnosti, mortaliteta i migracija na kontinentu

Evropa u 2100: Šta donosi budućnost?

Piramidalna projekcija broja stanovnika na kraju veka pokazuje društvo koje se brojno smanjuje i sve je starije. Udeo dece, mladih do 20 godina i radno sposobnih će se smanjivati, dok će udeo onih sa 65 i više godina rasti.

U 2100. godini, stariji od 65 i više godina će činiti 32 procenta stanovništva, u poređenju sa 21 procentom u 2022. što znači da će biti više ljudi starijih od 80 godina nego ljudi ispod 20 godina, prenosi Euronews.

Predviđanja su krenula nakon što je Kina dospela u centar svetske pažnje ove godine kada je zabeležila prvi pad stanovništva u poslednjih šest decenija. Ta zemlja je na kraju 2022. imala 1,41175 milijardi ljudi, prema podacima koje je objavio Nacionalni biro za statistiku, što je pad od 850.000, jer je broj umrlih bio veći od broja rođenih.

Stopa nataliteta u Kini ne samo da opada, već i njeno stanovništvo stari, a stručnjaci upozoravaju da će to rezultirati sumornom demografskom prognozom: da će smanjiti radnu snagu u zemlji, iscrpeti njen penzioni sistem i da bi to mogao imati ozbiljne ekonomske posledice daleko izvan njenih granica.

Kakva je stopa fertiliteta u Evropi?

Kineska stopa fertiliteta je opala na 1,15 dece po ženi 2021. godine, što je daleko ispod nivoa od oko 2,1 koji je potreban da bi se osigurala stabilna populacija, i to u odsustvu migracije.

Nijedna zemlja EU nema stopu fertiliteta iznad ovog praga. Prosečna stopa u EU, od 1,53 dece po ženi 2021. godine, nešto je viša nego 2020. kada je bila 1,50, ali je niža nego 2016. (1.57)

Najniže ukupne stope fertiliteta u 2021. godini zabeležene su u Malti (1,13), Španiji (1,19) i Italiji (1,25). Najviša stopa je u Francuskoj i to 1,84, a slede Češka (1,83), Rumunija (1,81) i Irska (1,78).

Međutim, neke zemlje EU sa stopama fertiliteta ispod nivoa koji obezbeđuje zamenu generacija imaju sve veći broj stanovnika. Francuska, na primer, beleži porast stanovništva u poslednjih 20 godina. Državni zavod za statistiku vidi nekoliko faktora za to, kao što su migratorna kretanja i produženje životnog veka.

Rođenja, smrti i migracije

Prirodna zamena stanovništva u EU je negativna od 2012. godine, što znači da je više od jedne decenije smrtnost bila veća od broja rođenih.

Rast stanovništva u 2011. godini EU se pripisuje velikoj migraciji i statističkim prilagođavanjima. Međutim, 2020. i 2021. godine ta statistika nije nadoknadila negativnu prirodnu promenu stanovništva u EU i kao rezultat toga, ukupna populacija EU se smanjila.

Hoće li se broj stanovnika smanjiti u svim zemljama EU?

Uprkos projektovanom padu stanovništva EU do 2100. godine, očekuje se da će populacija određenih država, pre svega zbog priliva migranata, rasti. To su Belgija, Češka, Danska, Irska, Francuska, Kipar, Luksemburg, Malta, Holandija, Austrija, Švedska i Island.

Stanovništvo EU živi duže i postaje sve starije i u odnosu na Kinu, gde taj procenat starijih od 65 godina iznosi 13 odsto.

Prema poslednjim dostupnim podacima, zemlje sa najvećim udelom stanovništva starosti 65 i više godina su Italija (22,5 odsto), zatim Finska (22,7 odsto), Grčka (22,5 odsto), Portugal (22,4 odsto) i Nemačka (22 procenta). U poslednjoj deceniji, zemlje koje su zabeležile najveći porast udela stanovništva starosti 65 i više godina bile su Finska, Poljska i Češka.

Prema predviđanjima Eurostata, u 2100. će oni starosti od 65 do 79 godina činiti 17 odsto ukupne populacije EU, u poređenju sa 15 odsto na početku 2022. godine. Očekuje se da će udeo onih koji imaju 80 ili više godina biti veći od duplo, sa 6 odsto na 15 odsto.

S druge strane, očekuje se da će se udeo dece i mladih (uzrasta od 0 do 19 godina) smanjiti sa 20 procenata u 2022. na 18 procenata do 2100. godine. Predviđa se i da će se broj ljudi u godinama u kojima su najaktivniji za rad (20-64) smanjiti sa 59 procenata na 50 procenata.

U EU je očekivani životni vek naglo porastao tokom prošlog veka, sa 69 godina 1960. na 80,1 godinu 2021. godine. Za to ima nekoliko faktora: smanjenje smrtnosti novorođenčadi, povećanje životnog standarda, poboljšani način života, bolje obrazovanje i napredak u zdravstvu i medicini. Međutim, nakon pandemije COVID-19, indikator je opao sa 81,3 u 2019. na 80,4 godine u 2020. i 80,1 u 2021. Samo četiri zemlje članice EU nisu zabeležile smanjenje prosečnog životnog veka: Danska, Estonija, Finska i Kipar.

Koje zemlje EU imaju najmlađu populaciju?

Radno sposobno stanovništvo, definisano kao stanovništvo od 15 do 64 godine, čini preko 64 odsto grašana u EU, prema podacima iz 2021.

Preko 10 odsto stanovništva EU ima između 15 i 24 godine, preko 32 odsto je staro između 25 i 49 godina, a skoro 21 odsto je između 50 i 64 godine. U 2021. srednja starost stanovništva EU bila je 44,1 godina, u odnosu na 41,6 godina 2011. Očekuje se da će se ova srednja starost dalje povećati na 48,8 u 2100. To znači da će polovina stanovništva EU biti starija od 48,8 godina, dok će druga polovina će biti mlađa.

2021. godine Kipar je imao najnižu srednju starost od 38 godina, a Italija najvišu, 47,6 godina.