Šta je starije - kokoška ili jaje: Naučnici konačno došli do rešenja vekovne zagonetke

Naučnici su došli do odgovora na čuveno pitanje: "Šta je starije - kokoška ili jaje?" i to proučavajući jedan neobičan jednoćelijski organizam pronađen u morskim sedimentima nadomak Havaja.

Reč je o vrsti Chromosphaera perkinsii, koja je na Zemlji postojala duže od milijardu godina, mnogo pre nego što će se pojaviti složeniji oblici života. Naučnici su ispitujući ovaj organizam otkrili da on formira multićelijske strukture, koje su vrlo slične životinjskim embrionima, a to sugeriše da su genetički "programi", odgovorni za razvoj embriona bili prisutni pre pojave prvih životinja ili da je C. perkinsii evoluirala nezavisno, kako bi razvila slične procese. 

Ako bismo ovo otkriće posmatrali iz perspektive čuvene zagonetke, priroda je posedovala genetičke alate za "stvaranje jaja", mnogo pre nego što su se pojavile prve kokoške.

Studija je objavljena u časopisu "Nature".

Prvi oblici života na Zemlji bili su jednoćelijski organizmi, poput kvasca i bakterija, a kasnije su životinje, odnosno višećelijski organizmi evoluirali tako da se razvijaju od samo jedne jajne ćelije. Embrionalni razvoj podrazumeva precizne faze, koje su neverovatno slični za sve žive vrste, ali još ne postoje jasne predstave o tome kako je došlo do toga da jednoćelijski organizmi prerastu u višećelijske.

Ovog puta su stručnjaci predvođeni Omajom Dudinom sa Univerziteta u Ženevi proučavali jednoćelijski organizam Chromosphaera perkinsii, koji se odvojio od evolutivne linije životinja pre više od milijardu godina.

Oni su otkrili da se te ćelije, kada dostignu maksimalnu veličinu, podele bez daljeg rasta i formiraju multićelijske kolonije, koje podsećaju na rane faze životinjskog embrionalnog razvoja.

Ćelije ostaju na okupu oko trećinu svog života, a te njihove kolonije sastoje se od najmanje dva tipa ćelija, što je iznenađujući fenomen za ovakav tip organizma.

"Iako je C. perkinsii jednoćelijska vrsta, njeno ponašanje pokazuje da je višećelijska koordinacija i proces diferencijacije postojao kod ove vrste i pre pojave prvih životinja na Zemlji", kaže Dudin, prenosi Science Daily.

Što je još neobičnije, način na koji se ćelije dele i trodimenzijalna struktura koju usvajaju neodoljivo podsećaju na rane faze embrionalnog razvoja kod životinja. U saradnji sa dr Džonom Bernsom iz Laboratorije za okeanologiju "Bigelow", analize su pokazale da genetička aktivnost unutar ovih kolonija pokazuje neverovatnu sličnost sa onim što se opaža kod životinjskih embriona.

Otkriće bi moglo da baci novo svetlo na višedecenijsku naučnu debatu koja se vodi oko pronađenih 600 miliona godina starih fosila, koji podsećaju na embrione, a koji bi mogli da dovedu u pitanje određene predstave o višećelijskim organizmima.