Invazivne vrste u Evropi: Kolonija azijskih stršljenova godišnje pojede 11 kg insekata, otkriven i u našem komšiluku

Da li vas je ikada ujeo tigrasti komarac ili, još gore, azijski stršljen? Procene govore da je u Evropi prisutno oko 14.000 stranih vrsta, koje su unete slučajno ili namerno. Približno jedna od deset tih vrsta se smatra invazivnom.

Invazivne strane vrste (IAS) su jedan od glavnih uzroka gubitka biodiverziteta. U Evropi postoji više od 6.000 egzotičnih kopnenih biljaka, više od 4.000 kopnenih životinja koje ne potiču sa Starog kontinenta i više od hiljadu egzotičnih morskih vrsta.

Neke od ovih vrsta ne samo da ugrožavaju prirodu, već predstavljaju rizik i za ljudsko zdravlje i evropsku ekonomiju. Azijski stršljen i alga Rugulopteryx okamurae su među najzabrinjavajućim, piše Euronews. 

Zašto su ove vrste sve veći problem?

Vespa velutina, poznat i kao azijski stršljen je verovatno stigao u jugozapadnu Francusku putem isporuke keramike iz Šangaja. Od tada se proširio širom zemlje, prešao je u susedne države i nedavno je otkriven u Mađarskoj i Slovačkoj.

Procene govore da jedna kolonija azijskih stršljenova godišnje pojede 11 kg insekata. U Francuskoj ova vrsta uzrokuje značajan deo smrtnosti pčela, što pčelarima donosi ogromne gubitke. Ubodi azijskog stršljena svake godine rezultiraju i sa nekoliko smrtnih slučajeva.

Invazivne vrste takođe utiču na vodene ekosisteme. Rugulopteryx okamurae, vrsta podvodne alge, takođe se smatra da je preneta iz Azije na teretnim brodovima. Prvi put je otkrivena u blizini Gibraltarskog moreuza pre manje od deset godina, a od tada se proširila na različite mediteranske lokacije poput Barselone, Marseja i Palerma, kao i na Jadransko more i Baskiju.

profimedia

Naučnici su zapanjeni brzim rastom ove alge u tako raznolikim okruženjima. U Andaluziji često prekriva morsko dno, a njena dominacija je glavni faktor gubitka biodiverziteta.

Iako nije toksična za ljude, ova alga predstavlja ozbiljne probleme za turizam i ribarstvo. Svakog leta milioni evra se troše na čišćenje plaža u Andaluziji, dok ribarske mreže često budu ispunjene algama. Zabeležen je i pad ulova ribe u zonama gde se alga masovno razmnožava.

Šta Evropska unija preduzima?

Evropska unija je 2015. godine usvojila regulativu o invazivnim stranim vrstama. Trenutno je 88 vrsta – 41 biljka i 47 životinja – na listi od značaja za Uniju, što je dovelo do mera za sprečavanje njihovog unošenja, suzbijanje njihovog širenja i zabrane trgovine.

Postoje uspešni primeri iskorenjivanja invazivnih stranih vrsta na malim ostrvima, poput azijskog stršljena na Majorki. Iako je iskorenjivanje izazovnije na većim područjima, i to je moguće. Na primer, veverica Pallas uspešno je iskorenjena iz Belgije i Holandije.

Stručnjaci su saglasni da je sprečavanje ulaska invazivnih vrsta u EU najjeftiniji i najefikasniji metod kontrole. U slučajevima unošenja, prioriteti su rano otkrivanje i brzo iskorenjivanje.

Upravljanje invazivnim stranim vrstama procenjuje se kao deset puta jeftinije od suočavanja sa posledicama koje one izazivaju.