Igre 
Finansijske kazne, pretnje oduzimanjem glasa, pa izbacivanjem iz Šengena: Postoji li dublja pozadina sukoba Mađarska-EU?
Komentari13/08/2024
-14:32
Šezdeset sedam poslanika Evropskog parlamenta uputilo je apel predsednici Evropske komisije Ursuli fon der Lajen u kojem predlaže vraćanje graničnih kontrola sa Mađarskom ako Budimpešta ne odustane od nove vizne politike za ruske i beloruske radnike, piše estonski javni servisa "Eesti Rahvusringhääling".
Medij prenosi da su poslanici u pismu Ursuli fon der Lajen naveli da Evropska komisija i zemlje članice Evropske unije treba da izbace Mađarsku iz zone Šengena ukoliko ona ne odbaci ovaj zakon.
"Ako mađarska vlada odbije da promeni svoju politiku, Evropska komisija i svi predstavnici EU moraju da započnu proces isključenja Mađarske iz šengenskog prostora i sprovedu nove mere za zaštitu građana EU, uključujući, ako je potrebno, punu graničnu kontrolu između Mađarske i drugih zemalja EU", napisali su poslanici Evropskog parlamenta u zajedničkom obraćanju.
Osim problema olakšanog sticanja viza za ruske i beloruska radnike, Mađarskoj se kao greh uzima i Orbanovo blokiranje sankcija Rusiji i pomoći Ukrajini.
"A sada, povrh svega ovoga, želi da pojednostavi proceduru za prijem ruskih i beloruskih radnika u Mađarsku, koji će moći da pređu u druge evropske zemlje", rekao je Urmas Paet, poslanik Evroparlamenta iz redova estonske Reforme, prenosi estonski javni servis.
Međutim, ovo nisu prve pretnje Mađarskoj od strane njenih saveznika iz Unije, koji ni ranije u nekoliko slučajeva nisu blagonaklono gledali na poteze Budimpešte koji su, prema zvaničnom stavu mađarske vlade, oličavali suverenitet i nezavisnost u donošenju odluka.
Prvi kamen spoticanja je bila migrantska kriza
Migrantska kriza koja je na prostoru Evrope, od Grčke pa do krajnjeg severa, na najširem obimu krenula 2015. godine zatekla je Mađarsku u poziciji tranzitne zemlje koja je prva na udaru nakon prolaska nepreglednih kolona migranata kroz zemlje Zapadnog Balkana.
Povezane vesti
Podaci "Međunarodne organizacije za migracije" Ujedinjenih nacija pokazuju da je 2015. godine Mađarska primila više od 410.000 nelegalnih migranata, što je dovelo do odluke o izgradnji zida na južnoj granici sa Srbijom.
Od 7.000 prelazaka dnevno u septembru i oktobru 2015. godine, Mađarska je novim merama taj broj spustila na 82 prelaska dnevno u februaru 2016. godine, te 37 u martu 2017, a na kraju i na tek 10 prelazaka granice dnevno u decembru 2017. godine.
Odluke Mađarske o nultoj toleranciji ilegalnih prelazaka sopstvene granice nisu bile bez posledica. Protiv nje je pokrenuto čak pet postupaka od strane Evropske komisije počevši od 2015. godine, a u vezi sa nepoštovanjem odluke o raspodeli kvota za izbeglice.
Profimedia
Tri godine kasnije, 2018. godine, je Evropski sud pravde objedinio slučaj protiv Mađarske, Češke i Poljske zbog njihovog odbijanja da se povinuju odluci o raspodeli evropskih izbegličkih kvota. Ovo je dovelo do odluke Mađarske da migracije učini legalnim kroz podnošenje pisma o namerama u spoljnom diplomatskom predstavništvu od strane migranata.
U junu ove godine Evropske sud pravde je odlučio da Mađarska mora da plati 200 miliona evra kazne zbog odbijanja da se povinuje odluci iz 2020. godine da tražioci azila imaju pravo da ostanu u Mađarskoj dok ne bude donesena finalna odluka o njihovom statusu, pisao je "Reuters".
U objavi na društvenoj mreži Fejsbuk, premijer Orban je ovu odluku ocenuo kao "nečuvenu i neprihvatljivu".
Osim ove kazne, sud je odlučio i da kazni Mađarsku sa milion evra na dnevnom nivou dok ne sprovede odluke iz 2020. godine.
Povezane vesti
Ipak, pre najnovijih odluka Evropskog suda pravde Mađarska se surela i sa teškim kritikama zbog nesprovođenja odluka o pomoći Ukrajini u ratu sa Rusijom, te neučestvovanja u uvođenje sankcija Rusiji, kao i diplomatskih aktivnosti koje su ocenjene kao "nelegitimne".
Vojna pomoć Ukrajini, diplomatija i sankcije Rusiji su "Kineski zid" između Brisela i Budimpešte
Odluka Moskve da reaguje vojnim putem da bi, kako navode od početka rata u Ukrajini, "zaštitila narod Donbasa od genocida", u Evropi je izazvala paniku, ali i rešenost da se Ukrajini pomogne na sve raspoložive načine, prevashodno u dopremanju vojne pomoći.
Mađarska je odbila da učestvuje u ovom poduhvatu, pravdajući svoj potez tvrdnjama da dopremanje vojne pomoći Kijevu dodatno rasplamsava ionako zastrašujući sukob na istoku, koji bi mogao da dovede u pitanje egzistenciju čitavog kontinenta.
Povezane vesti
Ovakav stav Mađarske je doveo do raskola u jedinstvenom evropskom bloku, koji je opterećen unutrašnjim sukobom pokazao slabost u nameri da pruži podršku zemlji koju, deklarativno, želi da vidi u svom članstvu.
Štaviše, mađarski premijer Orban je nedavno povukao potez više nakon što je Mađarska preuzela predsedavanje Evropskom unijom sredinom ove godine.
Naime, on je u vrlo kratkom roku, za svega desetak dana posetio sve najznačajnije adrese u svojoj misiji "šatl diplomatije" na otvaranju puta ka miru u Ukrajini, te je tom prilikom razgovarao sa Zelenskim, Putinom, Sijem, Erdoganom i Trampom.
AP/Mark Schiefelbein, Artyom Geodakyan, Sputnik, Czarek Sokolowski, Vincent Thian, Seth Wenig
Ovaj jednostrani potez mađarskog premijera je doveo do poziva grupe od 63 poslanika Evropskog parlamenta Evropskoj uniji da da povuče mađarsko pravo glasa u bloku, kao odgovor na te sastanke Orbana sa političkim liderima širom sveta, preneo je "Reuters".
Ipak, kako ovo nije moguće izvesti na legalan način, Evropska komisija je odlučila da će prestati da šalje komesare na neformalne sastanke koje organizuje Mađarska dok predsedava Unijom, praktično ograničavajući kontakt briselske birokratije i administracije sa Mađarskom.
Treća jabuka razdora između Budimpešte i Brisela je mađarsko "zatezanje" prilikom uvođenja paketa sankcija Rusiji.
Naime, svaki paket sankcija do sad je donošen uz žestoko protivljenje Budimpešte, koja je upozoravala da je i sama oštećena sankcijama, te da je to razlog zbog kojeg žele da zadrže nivo saradnje sa Moskvom, uprkos svemu.
Ipak, sada se u prvi plan vraća energetika, kao ključno polje, koje je bilo u fokusu i prve godine rata na istoku, a za koje Mađarska ima svoje argumente zašto su sankcije u ovom delu neprihvatljive.
U nuklearnoj energiji i energetskoj nezavisnosti je možda ključ sukoba
Podsećamo, poziv 67 poslanika Evroparlamenta da se Mađarska izbaci iz Šengena je reakcija na odluku vlade u Budimpešti da se olakša ulazak ruskih i beloruskih radnika u Mađarsku.
Naime, kao prenosi "Radio Slobodna Evropa", mnogi od ovih radnika bi trebalo da rade na izgradnji nuklearne elektrane "Paks II", projekta koji izvode zajedno mađarske kompanije i ruska državna kompanija "Rosatom".
Kako piše specijalizovani sajt "World Nuclear News", postojeća elektrana Paks sa svoja četiri reaktora proizvodi oko 50 odsto sveukupne električne energije koju koristi Mađarska, a njen životni vek je sa projektovanih 30 godina, koji je istekao 2005. godine, produžen do 2050. godine, s obzirom na njen krucijalan značaj za energetsku stabilnost Mađarske.
Novo postrojenje bi trebalo da bude, prema projektu iz 2014. godine, izgrađeno 40 odsto od strane domaćih firmi, te sa učešćem 55 odsto radova od strane Rosatoma, što je u skladu sa evropskim regulativama, piše sajt.
Reakcija Manfreda Vebera, predsednika Evropske narodne partije (EPP), je došla u vidu pisma predsedniku Evropskog saveta Šarlu Mišelu, koji je naveo da mađarska odluka o olakšavanju ulaska ruskih i beloruskih radnika donosi bezbednosne rizike Uniji, tj. "ozbiljne rupe za špijunske aktivnosti", piše DW.
AP/Mike Stewart
Početkom prošle godine Ukrajina je pozvala Evropsku uniju da uključi rusku državnu kompaniju za nuklearnu energiju Rosatom po sankcije, ali je to došlo pod blokadu Mađarske.
Orban je, reagujući na ukrajinski zahtev, tada rekao da Mađarska "očito mora staviti veto".
"Nećemo dopustiti da se provede plan o uključivanju nuklearne energije u sankcije", rekao je mađarski premijer dodajući da "to ne dolazi u obzir", pisala je agencija "HINA", a prenela "Al Jazeera".
Vrednost mađarske investicije u izgradnju "Paks II" je oko 13,6 milijardi dolara, a elektrana bi proizvodila 2.4 gigavata električne energije, piše specijalizovani sajt "Power Technology".
Sa dosadašnjom proizvodnjom 2 gigavata u četiri reaktora elektrane "Paks", što pokriva 50 odsto mađarskih potreba, novi projekat bi učinio Mađarsku skoro u potpunosti energetski nezavisnom zemljom.
Preporuka za vas
Komentari (0)