Cveta crno tržište grobnih mesta: Zbog manjka prostora na grobljima u Grockoj sahranjuju na privatnim parcelama

U naseljima opštine Grocka cveta crno tržište grobnim mestima. Nadležni znaju za problem, ali se ništa ne preduzima jer slobodnih grobnih mesta na uređenim grobljima nema, te su tako meštani naselja Vinča, Leštane, Kaluđerica prinuđeni su da se snalaze na razne načine. Grobna mesta kupuju od privatnika, na parcelama koje su pored uređenog groblja i tako se groblja nekontrolisano šire. 

A zbog velike potražnje ni cene nisu male. Sve zavisi od lokacije. Tako se u Vinči, u lošijoj zoni,  grobno mesto može kupiti po ceni od 250 evra, dok na boljem mestu, blizu puta, dostiže neverovatnu cenu od 1.500 evra. Isto je i u Leštanima. Kaluđerica je možda u najnezavidnijem položaju, jer više nema mesta ni na neuređenom groblju. Bukvalno se sada grobna mesta preprodaju i dostižu cenu od nekoliko hiljada evra. 

"Ljudi nemaju gde da sahranjuju svoje najmilije i moraju grobna mesta da kupuju privatno, od privatnih lica. Dolaze ovde ljudi iz Kaluđerice, Leštana, Boleča. Grobna mesta se prodaju po ceni od 500 pa do 1.500 evra", priča za Euronews Srbija Čedomir Milenković, kamenorezac iz Vinče.

A problem nije od juče. Meštani kažu da je staro groblje u Vinči konzervirano još devedesetih godina. Nakon toga uređeno je novo groblje, o kome se brine komunalno predzeće, ali su sva mesta brzo popunjena. Meštani nisu imali drugog rešenja nego da grobna mesta kupuju od privatnika, čije se parcele nadovezuju na uređeno groblje.   

U gradskoj opštini Grocka kažu da znaju za problem. O uređenim grobljima u toj opštini brine JP "Pijace i zelenilo Grocka". Oni za "Euronews Srbija" kažu da na teritoriji opštine ima ukupno  15 mesnih groblja, ali da su skoro sva popunjena.

"Na grobljima u MZ Boleč i u MZ Vrčin  postoje slobodna grobna mesta, dok u ostalim mesnim zajednicama groblja su popunjena i sahrane se obavljaju na već postojećim grobnim mestima. U pojedinim naseljima gradske opštine Grocka postoje groblja formirana na privatnim parcelama na kojima JP "Pijace i zelenilo Grocka" nema ingerencije, a po našim saznanjima na tim parcelama se vrši prodaja grobnih mesta", kažu u tom komunalnom preduzeću.

Kupovina preko oglasa

Ekipa Euronews Srbija proveravala je kako izgleda kupovina grobnog mesta na neuređenom delu groblja u Vinči. A groblje u Vinči puno je oglasa za prodaju grobnih mesta. Pozvali smo oglas na kom se nude dva grobno mesto po 200 evra. Javio nam se muškarac, ali cena više nije bila kao na oglasu. 

Euronews Srbija

"Tu gde stoji tabla, tu ima jedno grobno mesto, tu je samo za jednog 250 evra. Ima jos mesta samo treba da se očisti", kaže nam vlasnik privatne parcele. Na pitanje kako je to pravno uređeno, odgovara da ima "više ugovora".

Meštani nam kažu da sve ide bukvalno kao kada kupujete plac. Ugovor o kupovini grobnog mesta overava se kod notara.

Meštani za drugu opciju ne znaju. Groblje nemaju, a  ukop na drugim grobljima je onemogućen, jer se, prema odluci Grada Beograd, preminuli sahranjuju prema mestu prebivališta. Koliko je to ozbiljan problem svesni su i u opštini Grocka.

U planu je, kažu, novi kompleks groblja u Kaluđerici, koji čeka na građevinsku dozvolu.

"Izvršena je eksprorijacija za novo groblje između Lestana i Kaluđerice, urađen je deo infrastrukture, prilaznih puteva, iduće godine bi trebalo da krene sa radom”, kaže Ljubomir Matić, službenik u gradskoj opštini Grocka.

Iz opštine kažu da je izrađena projektno- tehnička dokumentacija, da se čeka građevinska dozvola kako bi počeli radovi. Planirano je da kompleks groblja u Kaluđerici obuhvata ukupnu površinu od 8,14 hektara, a planirano je da se gradi u tri faze. Upravljač novim kompleksom groblja u Kaluđerici će biti JKP Pogrebne usluge Beograd. Takođe, izvođenje radova će biti u obavezi JKP Pogrebne usluge Beograd.

Manjak grobnih mesta u svim opštinama

Problem manjka grobnih mesta prisutan je i u drugim delovima srpske prestonice.  Iz JKP "Pogrebne usluge" Beograd za Euronews Srbija kažu da trenutno u svojoj nadležnosti imaju deset groblja od kojih četiri imaju status "otvorenih", što znači da se na tim grobljima sahrane mogu obavljati u nova grobna mesta. To su groblja:  Lešće, Orlovača,  Zbeg i Novo bežanijsko groblje. Na preostalih šest grobalja (Novo groblje, Topčidersko, Zemunsko, Centralno, Banjičko i groblje Stara Bežanija), sahrane se obavljaju u već postojeća grobna mesta, odnosno grobnice, tako da ova groblja imaju status "zatvorenih groblja".

Euronews Srbija

Trka za grobnim mestima sve je manja u evropskim zemljama, gde iz godine u godinu raste broj kremacija, što evropke zemlje podstiču zbog urbanizma. U Srbiji je procenat kremiranih, od ukupno umrlih, tri do četiri posto godišnje, navode iz Udruženja krematista Oganj. U Evropi se, ističu, taj procenat kreće od 60 do 90 posto.

"Da ne idemo dalje, evo Slovenija, tu se obavlja 90 odsto kremacija, Česka, Poljska, Austrija. To kod njih i drzava podstiče, jer nema zemljišta i preskupo je da bi se zemlja koristilo za groblje. Ljudi treba da razmisljau o tome", kaže Maja Nikolić, Udruženje krematista Oganj.