"Moralna pobeda i istorijski momenat": U najvećem pravoslavnom hramu u Kijevu božićna liturgiju održana na ukrajinskom

Pravoslavna crkva Ukrajine, autokefalna pravoslavna crkva, održala je prvo liturgijsko slavlje za Božić u Kijevsko-pečerskoj lavri, najpoznatijem manastirskom kompleksu u Ukrajini koji je ranije koristila pravoslavna crkva povezana s moskovskom patrijaršijom.

Nekoliko stotina vernika, deseci novinara i ministar kulture Oleksandr Tkačenko odazvali su se pozivu na bogoslužje u katedrali Uznesenja Blažene Device Marije. Liturgiju je uživo prenosila i ukrajinska televizija.

Do kraja 2022. najvažniju katedralu u Ukrajini koristila je rivalska Ukrajinska pravoslavna crkva, koja nije autokefalna i bila je do nedavno povezana s moskovskim patrijarhatom. Ugovor o korištenju dve glave od ukupno 10 crkava u manastirskom kompleksu nije produžen Ukrajinskoj pravoslavnoj crkvi na kraju godine.

Ukrajinska pravoslavna crkva smatra da je takav postupak nezakonit. Pravoslavna crkva Ukrajine osnovana je uz državnu pomoć 2018. kako bi se smanjio uticaj Rusije, a u 2019. carigradski ju je patrijarh kanonski priznao kao autokefalnu.

 

 

"Bog nas je podario velikim darom tokom teških vremena: prvi put se ukrajinska molitva pomesne autokefalne pravoslavne crkve Ukrajine čuje u glavnom sabornom hramu Uspenja Kijevo-pečerske lavre. Hristos se rodi! Hvalimo Ga!", rekao je mitropolit crkve Epifanije tokom Božićne liturgije.

Baš kao što se Ukrajina bori protiv Rusije da održi svoj suverenitet, ukrajinska nezavisna pravoslavna crkva Ukrajine bori se protiv sveštenika koje podržava Rusija za kontrolu nad kompleksom manastira Lavra, takođe poznat kao Pečerski manastir, piše Politiko.

Tanjug/AP Photo/Efrem Lukatsky

 

Sve veći broj Ukrajinaca se udaljava od Ukrajinske pravoslavne crkve povezane sa Rusijom, koja je takođe poznata kao Ukrajinska crkva Moskovske patrijaršije, i prelazi na vernost nezavisnoj pravoslavnoj crkvi Ukrajine.

Nakon početka invazije ruskog predsednika Vladimira Putina na Ukrajinu u februaru 2022. godine, crkva koju podržava Rusija počela je da se smatra oružjem uticaja Moskve u Ukrajini, jer su mnogi sveštenici navodno sarađivali sa invazijskim snagama Kremlja, navodi ukrajinska vlada.

"Moralna pobeda"

"Već smo ostvarili moralnu pobedu jer svi ljudi dobre volje osuđuju dela genocida, terora i brojnih ratnih zločina koje je na našoj zemlji počinila ruska imperija zla", rekao je mitropolit Epifanije na liturgiji.

Tanjug/AP Photo/Efrem Lukatsky

 

Stotine parohijana došlo je u Lavru na prvu božićnu liturgiju na ukrajinskom jeziku unutar ovih zidina. 

"Ovo je istorijski događaj. Prekretnica. Iako je još uvek nejasno da li će Ukrajinska pravoslavna crkva dobiti dugogodišnju rentu od države, videli smo stav vlade. I jasno je. Ovde više neće biti moskovske crkve, hvala Bogu", rekla je za Politiko jedna vernica, 19-godišnja Hana iz Kijeva.

Ranije parohijani i sveštenici Ukrajinske pravoslavne crkve nisu smeli da se mole ovde, jer je Uspenski sabor, glavni hram Kijevo-pečerskog manastira, nekada bio glavno sedište Ukrajinske pravoslavne crkve koja je pridružena Rusiji, poznata i kao Crkva Moskovske Patrijaršije.

Sukob oko crkve

Za sada je nejasno da li će Nezavisnoj Pravoslavnoj Crkvi Ukrajine biti dozvoljeno da ostane u crkvama više od jednog božićnog dana, jer prethodni stanari, sveštenici koje podržava Moskva, neće pristati da odu u miru.

Tanjug/AP Photo/Efrem Lukatsky

 

Dok je ceo kompleks Lavre u državnom vlasništvu, pravoslavni sveštenici koji su povezani sa Rusijom su od 1990-ih iznajmili od države Uspenski sabor i obližnju crkvu Trapezna. U decembru im je istekao zakup i Ministarstvo kulture Ukrajine, primarni upravnik Lavre, odbilo je da ga produži, vraćajući oba hrama državi 5. januara.

Sveštenici vezani za Rusiju odbili su da potvrde odluku, tvrdeći uprkos isteku zakupa da imaju pravo da ostanu u crkvama Lavre do kraja rata. Sveštenici koji pripadaju Rusiji takođe tvrde da Pravoslavna crkva Ukrajine nema pravo da služi u Uspenskom hramu.

Tanjug/AP Photo/Roman Hrytsyna

 

"Događaji koji su najavljeni na teritoriji Lavre pokušaj su nasilnog zauzimanja katedrale ucenama i obmanjujućim društvom", navodi se u saopštenju ruske crkve u četvrtak.

Sveštenici su tvrdili da je Pravoslavna crkva Ukrajine najavila službu pre nego što je dobila zvaničnu dozvolu i izvršili pritisak na vladu u Kijevu da je odobri.