Srbija uvela skrining program za rano otkrivanje raka pluća: Pregledano 1.200 ljudi, promene otkrivene kod 31 osobe

Komentari

Autor: Slavica Tuvić

08/11/2021

08:36

Srbija uvela skrining program za rano otkrivanje raka pluća: Pregledano 1.200 ljudi, promene otkrivene kod 31 osobe - Copyright Pexels

veličina teksta

Aa Aa

Srbija je prva zemlja Zapadnog Balkana koja je uvela program za rano otkrivanje karcinoma pluća, jer dijagnozu te opake bolesti godišnje dobije oko 6.500 osoba, a bitku sa njom izgubi oko 4.600 pacijenata. Projekat je pokrenuo Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo, a sprovodi ga Institutu za plućne bolesti Vojvodine.

Glavni krivac za nastanak raka pluća je pušenje, zatim aerozagađenja, a važnu ulogu ima i nasledni faktor. Bolest je podmukla i uglavnom ne daje nikakve simptome. Najveći problem u Srbiji je što se karcinom pluća uglavnom otkrije u poslednjem stadijumu, kada su sve šanse za lečenje iscrpljene.

Lekari kažu da je važno da se bolest otlkrije u ranoj fazi (prvi i drugi stadijum) kada je moguća operacija i druge metode lečenja.

Upravnik Klinike za pulmološku onkologiju, Instituta za plućne bolesti Vojvodine dr Goran Stojanović kaže za Euronews Srbija da je zbog korone program skrininga karcinoma pluća malo odložen, da su počeli sa skriningom u maju i da je do kraja avgusta pregledano oko 1.200 ljudi, a promene na plućima su otkrivene kod 31 osobe.

Rano otkrivanje promena produžava život

"Svi oni su operisani. Od 31 pacijenta kod 10 su bile benigne promene, a 21 je imao maligne promene na plućima. Imali smo tri, četiri pacijenta u trećem ili četvrtom stadijumu bolesti", kaže Stojanović.

Pojašnjava da skrining program podrazumeva pregled niskodoznim skenerom, koji mnogo manje zrače od običnog skenera.

Takvi programi već se sprovode u svetu, ali je Srbija prva zemlja "južno od Beča" koja je počela sa ranim otkrivanjem karcinoma pluća.

Skrining program je namenjen osobama starijim od 50 godina, pušačima i to onima koji puše više od jednu kutiju cigareta duže od 20 godina. Važno je i da osobama koje se upućuju na pregled nije rađen skener poslednjih šest meseca, kao i da nemaju neka druga maligna oboljenja.

Po oboljevanju od karcinoma Srbija zauzima osamnaesto mesto u Evropi, a po smrtnosti neslavno drugo mesto.

Kako bi se smanjila visoka smrtnost od karcinoma pluća, Pokrajinska vlada je donela odluku da finansira i krene u pilot projekat ranog otkrivanja raka pluća pomoću niskodoznih skenera (LDCT) pluća. Nabavljena je neophodna oprema, a veliki broj zdravstvenog osoblja prošao je obuku za skrining.

Za sada se skrining sprovodi na teritoriji Južnobačkog okruga, a cilj je da se u najskorije vreme proširuje na Severnobački okrug , a u narednom periodu i na celu Vojvodinu.

Dobri rezultati imunoterapije

Olja Ćorović iz Udruženja za borbu protiv raka pluća "Punim Plućima" naglašava da je za pacijente najvažnije da se bolest otkrije na vreme i početnoj fazi.

"Statistike kažu da prođe šest meseci od pojave prvih simptoma do postavljanja dijagnoze. Šest meseci se gubi u dijagnostici. Kada pacijenti dođe do dijagnoze lako dođu do terapije. Tih šest meseci kod karcimoa pluća znači mnogo, jer u terminalnoj fazi bolesti malo šta može da se učini", navela je ona.

Napominje da bi rano otkrivanje značilo mnogo, jer su sada pacijentima o trošku Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje dostupna imunoterapija.

"Sada postoje mnoge terapije. Ranije je karcinom pluća bio smrtna presuda, a sada nije tako. Sa imunoterapijama i ciljanim terapijama život pacijenata se produžava i bolest se prevodi u hronično stanje", navela je ona.

Napominje da je manevarski prostor za lečenje u trećoj i četvrtoj fazi bolesti smanjen, jer nije moguća hirurška intervencija.