RZS: Srbija u trećoj deceniji depopulacije u kojoj dominira negativan prirodni priraštaj

Srbija je u trećoj deceniji depopulacije, odnosno smanjenja broja stanovnika, u kojoj dominira negativan prirodni priraštaj, ali je značajan i doprinos negativnog migracionog salda, navodi se u danas objavljenoj studiji Republičkog zavoda za statistiku (RZS) "Stanovništvo Srbije-dinamika i strukture, 2022" i dodaje da su unutrašnje migracije važniji faktor od spoljnih u dinamici stanovništva. 

Smanjenje ukupnog broja stanovnika u zemlji od 8,0 odsto između poslednja dva popisa bilo je izrazito regionalno neravnomerno, uz najnepovoljnije trendove u istočnim i južnim delovima zemlje.

Što se grada Beograda tiče, navodi se da se on još nije suočio sa padom broja stanovnika, isključivo zahvaljujući pozitivnom bilansu unutrašnjih preseljavanja, dok je emigracija najizraženija na severu Vojvodine.

Nastavlja se demografsko starenje stanovništva, koje se uočava preko povećanja udela starijih osoba, rasta prosečne i medijalne starosti, kao i izraženije dominacije žena među starijim populacionim grupama. 

Istovremeno, dolazi do velikog smanjenja broja žena u reproduktivnom dobu, što će, kako ukazuju iz RZS, imati direktan uticaj na buduće demografske procese. 

Beleži se i dramatičan preokret u rodnom jazu u obrazovanju, jer starije generacije imaju više obrazovanih muškaraca, dok kod mlađih, žene u proseku dostižu više nivoe obrazovanja. Od 10 obrazovno najboljih opština čak osam je iz centra Beograda, dok su ruralne opštine na istoku i jugoistoku među najlošijima. 

Broj domaćinstava je porastao, ali se prosečan broj članova domaćinstva smanjuje, pa je 2022. godine, kada je rađen poslednji popis stanovništva, iznosio 2,6. Primetan je porast udela samačkih domaćinstava, koja čine trećinu svih domaćinstava u Srbiji. 

Stručnjaci RZS ukazuju da je sve je manje porodica bračnih parova, sa decom i bez dece, dok su porodice vanbračnih parova i jednoroditeljske porodice u porastu.

Tradicionalno, muškarci su većinom nosioci domaćinstava u Srbiji, više od 60 odsto u 2022. godini, iako je primetan trend smanjenja njihovog udela.