Igre 
Opasna zona Srbije: Na skoro tri miliona kvadratanih metara i 150 lokacija zaostale eksplozivne naprave - gde su kritične tačke?
Komentari18/07/2021
-23:34
Gotovo tri miliona kvadratnih metara na oko 150 lokacija u Srbiji, ali i na vodenim tokovima mogu se smatrati opasnima s obzirom na to da su u pitanju područja na kojima ima zaostalih eksplozivnih sredstava nakon bormbardovanja Srbije 1999. i sukoba uz administrativnu liniju s Kosovom.
Ovim opasnim delovima mogu se dodati i područja na kojima bi se mogli naći neeksplodirane eksplozivne naprave nakon incidenata u fabrikama namenske, ali i brojne neeksplodirane bombe koje su, najčešće u prestonici, ostale još od Drugog svetskog rata.
U skladu sa Međunarodnim standardima do sada je kasetna municija očišćena sa površine od 11.662.394 metara kvadratnih, navode za Euronews Srbija u Centru za razminiranje.
S druge strane, kasetne municije zaostale nakon bombardovanja Srbije 1999. godine ima na površini od oko 2.000.000 kvadratnih metara u opštinama Sjenica, Tutin, Bujanovac, Niš, Užice, beleže podaci Centra za razminiranje dostavljeni Euronews Srbija.
Grupnih mina iz perioda 2000-2001. tokom konfliktnih situacija uz administrativnu liniju sa Kosovom ima na površini od oko 850.000 kvadratnih metara u Opštini Bujanovac.
Ipak spisak lokacija nije potpun.
Problem i zbog incidenata u namenskim
"I na novootkrivenim lokacijama u opštini Bujanovac na kojima su avgusta 2019. godine izbijali požari, a po rečima očevidaca, na više mesta čule su se eksplozije nakon požara, što ukazuje na postojanje miniskih eksplozivnih sredstava i na tom prostoru. Obim novootkrivene zagađene površine još nije procenjen. U planu je izviđanje ovog prostora sa ciljem utvrđivanja specifičnosti i veličine problema", navode u Centru za deminiranje.
profimedia
Povezane vesti
Neeksplodirana ubojita sredstva iz vojnih skladišta zahvaćenih požarima u eksplozijama, donedavno su se rasprostirala na površini od oko 18.100.000 kvadratnih metara u Paraćinu, Vranju, Kraljevu, Leskovcu, Kragujevcu, a odnedavno i građani Čačka koji žive u blizini fabrike "Sloboda" strahuju od ostataka eksplozivnih sredstava koji su se rapršili nakon dve ekplozije u fabrici u junu ove godine.
Rizična i plovidba
"Pored zagađenih lokacija na kopnu, postoje i lokacije zagađene raznim vrstama eksplozivnih ostataka rata u vodenim tokovima", navode u Centru za razminiranje.
Od bombardovanja Srbije 1999. godine, neeksplodirane avionske bombe-rakete nalaze se i u Savi i Dunavu na više lokacija. Sumnja se, takođe, da u reci Savi na području sela Jamena nalaze improvizovane minske naprave zaostale iz perioda sukoba 1991-1995. godine, navode u Centru za razminiranje.
Ipak, najzanimljivija lokacija koja bi uskoro trebalo da bude raščišćenja je ona u Đerdapskoj klisuri u blizini Prahova.
Tamo su 1944. potopljeni nemački ratni brodovi koji su se povlačili iz Crnog mora, a na kojima je bilo protivbrodskih mina i drugih ubojitih sredstava. Nakon izviđanja 2006. utvrđeno je da su tu potopljena 23 broda, i veliki broj ostalih plovila a da se na nekoliko nalaze protivbrodske mine i druga eksplozivna sredstva te da oni otežavaju plovidbu i predstavljaju stalnu opasnost za ljude i životnu sredinu.
profimedia
Kako je navela Zorana Mihajlović, koja je kao ministarka građevinarstva prošle godine potpisala ugovor o čišćenju ovog dela toka, zbog nebezbedne i otežane plovidbe na ovom delu Dunava godišnje Srbija godišnje gubi pet miliona evra.
Gotovo tri miliona kvadratnih metara na oko 150 lokacija u Srbiji, ali i na vodenim tokovima mogu se smatrati opasnima s obzirom na to da su u pitanju područja na kojima ima zaostalih eksplozivnih sredstava nakon bormbardovanja Srbije i 1999. i sukoba uz administrativnu liniju s Kosovom.
Povezane vesti
Beograd bez mape zaostalih bombi
Ni prestonica nije u potpunosti očišćena od eksplozivnih sredstava, pa se tako sporadično prilikom izgradnje pronalaze bombe. Tokom istorije Beograd je pretrpeo brojna bombardovanja i nemačkih i savezničkih i NATO trupa.
Jedna od bombi iz Drugog svetskog rata, teška 242 kilograma, uklonjena je 25. aprila sa gradilišta u Nodilovoj ulici na Banovom i uništena je u selu Gaj kod Kovina.
czrs.gov.rs
"Procena broja bombi koje su pale na Beograd je prilično nezahvalna. Ono o čemu se može govoriti jeste njihova približna ukupna masa. Smatra se da je samo 6, 7, 11. i 12. aprila 1941. nemačka avijacija na Beograd izbacila oko 400 tona bombi različite mase i tipa (razorne, zapaljive). Što se tiče savezničkih bombardovanja, bomba koja je uklonjena nedavno sa Banovog brda je bila težine 500 funti, odnosno 240 kilograma. Bombarderi B-17 "Leteće tvrđave" i B-24 "Liberator", kakvi su bombardovali Beograd, najčešće su nosili do deset ovakvih bombi. Broj aviona koji je učestvovao u ovim zadacima je varirao, tako da je teško odrediti ukupnu količinu izbačenih bombi", kaže Ilija Kukobat iz Instituta za savremenu istoriju za Euronews Srbija.
Kako su za Euronews Srbija rekli u Centru za razminiranje, ne postoji baza podataka o lokacijama zagađenim bombama iz Prvog i Drugog svetskog rata.
"Poznato je da su tokom bombardovanja, u ovim ratovima, korišćene avionske bombe velike mase i artiljerijske granate različitih kalibara za koje postoji verovatnoća da jedan deo nije eksplodirao, već da se nalazi u zemlji. Uglavnom su to avionske bombe velike mase i artiljerijske granate različitih kalibara", objašnjavaju iz Centra.
Kukobat navodi da bi bombe mogle da se nađu na više mesta u gradu.
"Saveznicima su posebno značajni ciljevi bile fabrike, skladišta i saobraćajna čvorišta. Beogradska industrija je bila veoma angažovana u nemačkim ratnim naporima, tako da su napadali fabrike Ikarus, Rogožarski, Zmaj, IMR, Teleoptik, skladišta goriva, mostove, železničke stanice", navodi on.
Dodaje da je tehnologija bombardovanja bila krajnje primitivna, odnosno da nišanske sprave nisu bile precizne.
"Često se dešavalo da samo vođa formacije zaista nišani, dok su ostali izbacivali bombe po njegovoj naredbi. Pogotkom se smatralo ako bomba padne u krugu od 500 metara od cilja. Iz tih razloga se dešavalo da bude pogođena neka zgrada, npr. skoro kod Slavije, a cilj je bila Glavna železnička stanica. Uz njih, po Beogradu se na mnogo mesta mogu naći i neeksplodirane granate i bacačke mine sovjetskog porekla iz vremena borbi za oslobođenje Beograda", naveo je on.
Opasni građevinski radovi
Koliko su ove bombe opasne i mogu li slučajno da budu aktivirane, Centar za razminiranje navodi da uznemiravanje tla može aktivirati bombu.
"Ukoliko se vrši uznemiravanje tla, na primer kopanje i bušenje, može se aktivirati bomba. Radovi koji uključuju raščišćavanje zemljišta i izgradnju, preseljenje ili rekonstrukciju infrastrukturnih objekata, izgradnju poslovno-stambenih i drugih objekata, odnosno sve što uključuje građevinske radove sa iskopavanjem", navodi u Centru za razminiranje.
czrs.gov.rs
Kako dodaju, u skladu sa svojim nadležnostima određenim Zakonom o ministarstvima, Centar izrađuje projekte za razminiranje, prati njihovo ostvarivanje, vrši kontrolu kvaliteta i izdaje uverenje da je određena površina razminirana, odnosno očišćena od mina, kasetne municije, avionskih bombi i drugih vrsta eksplozivnih ostataka rata.
"Centar dobija zahteve od investitora infrastrukturarnih projekata za čišćenjem terena od eksplozivnih ostataka rata da bi se stvorili preduslovi za bezbedno izvođenje radova na tim projektima. Na zahtev naručioca radova, odnosno investitora, Centar obavlja izviđanje sumnjive lokacije u cilju procene situacije i izrade projekta. Poslove razminiranja obavljaju stručno osposobljene i tehnički opremljene organizacije i preduzeća, koji su ovlašćeni za obavljanje tih poslova", navode u Centru.
Komentari (0)