Deset najzanimljivijih dokumentaraca 2021. godine

"U igranim filmovima reditelj je Bog, u dokumentarnim je Bog reditelj", govorio je Hičkok. 

Ovi drugi, sasvim neopravdano, dobijaju daleko manje pažnje u odnosu na igrana ostvarenja, ali često ostavljaju mnogo dublji trag, razotkrivajući važne društvene teme koje drugi umetnički pravci ne uspevaju da obrade s toliko pažnje.

Ova godina donela je brojna uzbudljiva dokumentarna ostvarenja, od kojih ćemo mnoga imati prilike da vidimo na predstojećem Beldoks festivalu, a mi smo izdvojili deset najzanimljivijih.

"Tajni život drveća"

U svom bestseleru "Tajni život drveća" Piter Voleben iznosi interesantnu hipotezu o tome da je drvo društveno, svesno biće, koje ima sposobnost komunikacije, oseća bol i ima ličnost. Iako je Volebenov antropomorfni pristup biljkama odbacuje većina naučnika, poetičnost njegovog pristupa inspirisala je reditelja Jorga Adolfa na istoimeni dokumentarni film.

On oslikava Volebenova zapažanja divnim snimcima iz prirode, praćenim naracijom iz knjige i vodi gledaoce u šumski svet izvan granica vidljivog.

"Draga deco budućnosti"

Draga deco budućnosti je film o novoj mladoj generaciji koja se nalazi u centru seizmičkih političkih promena i globalnih protesta. Rajen protestuje za društvenu jednakost u Čileu, Peper se bori za demokratiju u Hong Kongu i Hilda se nosi sa strašnim posledicama klimatskih promena u Ugandi.

Zašto nastavljaju da se bore uprkos gotovo nepostojećim šansama i ogromnom uticaju koji aktivizam ima na njihove lične živote? Na to pitanje pokušava da odgovori ovaj film nemačkog reditelja Franca Boma.

"Izgubljeni Leonardo"

Ovaj dokumentarac prati sudbinu "Spasitelja sveta", najskuplje slike u istoriji, koja je prodata po ceni od 450 miliona dolara. Jedan konzervator otkriva da se ispod loše urađene konzervacije jedne slike kupljene na aukciji u Nju Orleansu nalaze delikatni potezi renesansnog umetnika i počinje da veruje da je reč o izgubljenom Leonardovom delu. Cena dela, koje je prvi put otkupljeno za 1.175 dolara, počinje vrtoglavo da raste, kao i broj onih koji sumnjaju u autentičnost.

"Izgubljeni Leonardo" otkriva kako interesi moćnika kroje događaje, tako da istina postaje sekundarna.

"Kako ukrotiti baštu"

Jedan moćan i anoniman čovek ima neobičan hobi. Otkupljuje viševekovna stabla od seljana duž gruzijske obale, od kojih su neka visoka kao zgrada od petnaest spratova. Iskopava ih sa korenom kako bi ih posadio u svoju privatnu baštu.

Kako bi bezbedno presadio drveće tih dimenzija, uništava prirodu koja raste oko njih i primorava ljude koji tu žive da se prilagode promenama. Prateći proces presađivanja drveća, film prikazuje potrebe i vrednosti današnjeg gruzijskog društva i baca svetlo na temu prinudne migracije, u kojoj je iskorenjivanje mnogo više od obične metafore.

"Val"

Popularni glumac Val Kilmer, zvezda je novog dokumentarca "Val" o njegovom životu i borbi sa karcinomom. Kilmer je dijagnozu raka grla dobio 2015. godine, a tokom lečenja podvrgnut je trahetomiji, koja je uticala na njegovu sposobnost govora.

Glumac, koji je u početku krio svoju dijagnozu, koristi elektrolarinks, mehanički uređaj koji mu omogućava komunikaciju. On sa gledaocima deli i četiri decenije privatnih snimaka koje je sam pravio i prenosi priču o njegovom "magičnom životu".

"A Glitch in the Matrix"

Šta ako teorija simulacije  nije naučna fantastika, već činjenica, a život je video igra koju igra neki nepoznati entitet? Ko smo mi, zaista?

Baveći se ovom zapanjujućom idejom, priznati reditelj Rodni Ašer, koristi  zapaženi govor Filipa K. Dika kako bi zaronio u nepoznati, mistični svet  nauke, filozofije i teorije zavere.

"Framing Britney Spears"

Dokumentarac Njujork tajmsa bacio je sasvim novo svetlo na život pop zvezde Britni Spirs koja već 13 godina nema kontrolu nad sopstvenim životom. Ovaj film ispituje manje poznate detalje njene sudske borbe protiv oca Džejmija Spirsa, koji je njen glavni staratelj i koji upravlja svim njenim finansijama.

Takođe, dokumentarac se bavi i društvenim pokretom u kom obožavaoci Britninog lika i dela traže njeno oslobađanje.

Reč je o jednom od dokumentaraca o kom se najviše govorilo u 2021. godini.

"Nema drugog mesta"

Crkvu Svetog groba u Jerusalimu, najsvetije hrišćansko mesto deli šest hrišćanskih zajednica koje se međusobno bore za svaki kvadratni metar.

Dve muslimanske porodice, čuvari ključa ulaznih crkvenih vrata, raspravljaju o tome ko je pravi čuvar ključeva. Džoni, nadležni izraelski policajac pokušava da očuva drevni i krhki Status kvo.

"Sava"

"Sava" priča priču o najdužoj reci nekadašnje Jugoslavije i vodi gledaoce na 990 kilometara dugo putovanje kroz zemlje bivše države.

Glas reci pozajmljuje Mira Furlan i razgovara sa svojim ljudima, istražujući kompleksnu vezu između granica, vode i nacionalnosti. Sava je svedok ljudske istorije, spona između istoka i zapada, granica velikih carstva i veza između nacija.

"Ljubav oko svijeta"

Od dubokih amazonskih šuma i zabačenih sela na Himalajima, preko malih pacifičkih zemalja i afričkih slamova, sve do najvećih svetskih metropola, u filmu pratimo 33 priče o ljubavi i braku, izazovima i borbama, usponima i padovima, koje stvaraju jedinstvenu ljubavnu priču.

Ona nas podseća kako ljubav nikada ne može biti jednostavna, ali kako je, istovremeno, tek nekoliko stvari na Zemlji jednostavno poput ljubavi.