Pravoslavni vernici danas slave Božić - najradosniji hrišćanski praznik

Komentari

Autor: Euronews Srbija, Tanjug, RTS

07/01/2024

08:00

Pravoslavni vernici danas slave Božić - najradosniji hrišćanski praznik - Copyright Tanjug/Jadranka Ilić

veličina teksta

Aa Aa

U većim crkvama obeležavanje Božića počelo je ponoćnim liturgijama, a jutros su zvonila sva zvona na pravoslavnim hramovima, objavljujući dolazak Božića i božićnog slavlja.

Vernici se tradicionalno pozdravljaju sa Mir Božji, Hristos se rodi – Vaistinu se rodi. U hramovima se čita poslanica arhijera Srpske pravoslavne crkve.

Patrijarh srpski Porfirije služio je danas u manastiru Pećka patrijaršija božićnu liturgiju i poručio da se Hristos useli u srca svih nas. Patrijarh Porfirije je u besedi okupljenim vernicima poručio da Hristos koji se u pećini rodio pretvori srca svih nas u svoju pećinu i da se useli u naša srca i naše duše.

"Da se useli u naša srca i naše duše, najpre ovde u ovu svetu obitelj, a onda i u sve nas sabrane ovde, a onda i u svu našu braću i sestre koji žive na Kosovu i Metohiji, ali i da srca svih ljudi sveta postanu pećina Hristova, da ljubav njegova, grejući srca svih nas, čitavog sveta, postanu osnov carstva nebeskog", rekao je Porfirije.

Patrijarh je božićnu liturgiju služio uz sasluženje arhimandrita Danila, jeromonaha Nikona i đakona Dragana Radića i Radomira Vrućinića, a prisustvovali su vernici iz svih krajeva Kosova i Metohije. Liturgiji je prisustvovala i pomoćnica direktora Kancelarije za Kosovo i Metohiju Milena Parlić.

U Hramu svetog Save u Beogradu proslava Božića počela je služenjem ponoćne liturgije.

Božić, zajedno sa Vaskrsom, predstavlja jedan od najvećih hrišćanskih praznika i praznuje se kao uspomena na dan rođenja Gospoda Isusa Hrista, Sina Božijeg.

Etnolog Saša Srećković rekao je za RTS da se očekuje da i za Badnji dan i Božić porodica bude na okupu, ne ide se u goste sa izuzetkom položajnika koji dolazi na Božićno jutro.

"Osim posta, postoji čitav sistem verovanja šta se valja, a šta se ne valja raditi za Badnji dan i Božić. Mnogo toga postoji, ali glavne stvari koje se govore je da sve važne poslove treba završiti do Badnjeg dana i Božića. Smatra se da neke važne poslove kojima ćemo se baviti u toku narodne godine, treba započeti za Božić", objašnjava Srećković.

Međutim, kako kaže, prema narodnim verovanjima, ne valja pozajmljivati stvari iz kuće, a stvari koje smo drugima pozajmili do Badnjeg dana treba vratiti.

Najradosniji hrišćanski praznik 7. januara, pored Srpske pravoslavne crkve, proslavljaju Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora, starokalendarci u Grčkoj i egipatski Kopti, koji poštuju julijanski kalendar.

SPC i vernici, Božić slave tri dana. Drugi dan Božića je Sabor Presvete Bogorodice, u znak zahvalnosti što je rodila Spasitelja, dok se trećeg dana slavi Sveti Stefan.

Na Božić ujutro, pre svitanja, zvone sva zvona na pravoslavnim hramovima i objavljuje se dolazak Božića i božićnog slavlja. Vernici se tradicionalno pozdravljaju sa Mir Božji, Hristos se rodi - Vaistinu se rodi.

Božić je praznik rađanja novog života, praznik dece i detinjstva, praznik roditeljstva - očinstva i materinstva.

Ovaj praznik je ukrašen najlepšim verskim običajima i obredima, koji imaju jedan osnovni smisao i cilj: umoliti Boga da sačuva i uveća porodicu i imanje domaćina. Božić je uvek mrsni dan, kojem je prethodio četrdesetodnevni božićni post, koji predstavlja pročišćenje duha i tela.

Šta se nalazi na božićnoj trpezi?

U Srbiji je na svečanoj božićnoj trpezi najvažnija je česnica, pogača u koju se stavlja zlatni ili srebrni novčić, a ona se za ručkom lomi isključivo rukama. Ko u svom parčetu pronađe novčić, prema verovanju, imaće sreće u narednoj godini.

Običaj je da se na trpezi nađe i božićna pečenica. Ukućani položajnika, prvog gosta na Božić, daruju poklonima.

Hristos je, prema jevanđelju, rođen tačno u ponoć, kada se prema predanju najsjajnija zvezda zaustavila iznad pećine kod Vitlejema.

"U isto vreme, nad zemljom izraelskom pojavi se velika sjajna zvezda koja beše neobična stoga što se nije kretala od istoka ka zapadu već se kretala prema jugu, a ne beše na visini kao sve zvezde već u visini ptičjeg leta", piše u jevanđelju.

Bogoridica Marija je, u pećini u Vitlejemu, povila u slamu malog Isusa i poklonila mu se kao Bogu.
Predanje kaže da je car Irod, u strahu za svoj presto, naredio da se u Vitlejemu pobiju sva muška deca do dve godine, nadajući se da će među njima biti i novorođeni Isus. Tada je ubijeno, prema jevanđelju, 14.000 dece, ali je sveta porodica prebegla u Misir u Egiptu, gde je živela do Irodove smrti.

Inače, datum obeležavanja Božića se prvi put pominje kao praznik 336. u jednom rimskom kalendaru. Do 16. veka svi hrišćani su Božić slavili istog dana, a nakon 1582. i prihvatanja Gregorijanskog kalendara od Vatikana, pojavljuju se razlike.

Prvih vekova i pravoslavne i protestantske zemlje su se držale starog kalendara, što se kasnije postupno menjalo. U Srbiji je Božić od jula 2001. i državni praznik.