Festival nitratnog filma startuje na Dan Jugoslovenske kinoteke, Zlatni pečati Šijanu, Zelenoviću i Fanđu

Festival nitratnog filma "NITRAT 23" biće otvoren 6. juna, na Dan Jugoslovenske koneteke, a do 15. juna biće prikazano 36 ostvarenja iz 26 arhiva Evrope, Japana, Egipta i SAD.

Jugoslovenska kinoteka prikazuje i ovog puta ostvarenja koja su u poslednjih nekoliko godina otkrivena, mahom u njenom arhivskom Fondu nitratnih filmova. Među njima je jedan od najznačajnijih, snimak Prvog Vukovog sabora u Tršiću iz 1933.

Festival otvara film Džordža Melforda iz 1922. "Moran sa broda `Ledi Leti`", restaurisan u Kraljevskoj kinoteci Belgije. Zabavna drama, prepuna akcije već osvedočenog junaka ženske histerije Rudolfa Valentina donosi prvi put u ulozi heroja grube borbe sa zlikovcima.

"Festival nitratnog filma koji se u slavu pokretnih slika i filmova koje smo voleli održava 23. put, jedinstven je u svetu jer se na njemu filmovi koji pripadaju kinotečkim fondovima puštaju sa zapaljivih, nitratnih traka.

Posle godine izazovne za sve oblasti života, zdravlje i kulturu, Nitratni festival vraća se redovnom terminu, pa i ove godine počinje na Dan Jugoslovenske kinoteke, 6. juna. Ponovo nam se ukazala prilika da pozovemo više od dvadeset gostiju iz bližeg okruženja, ali i šire, s kojima ćemo, uz gledanje remek-dela svetske kinematografije, razmeniti utiske i mišljenja o budućnosti filmskih arhiva u svetlu svega onoga što nam se dešavalo u poslednjih petnaest meseci", navode iz Jugoslovenske kinoteke.

Decenijama vođeni kao izgubljeni, pa pronađeni

Na programu će se prvo naći "Gde sveće tmurno gore" (1921), dvadeseti film produkcione kompanije popularnog glumca Sesue Hajakave, snimljen u vrhunskoj kinematografskoj tehnici svoga vremena. Decenijama izgubljen, film je otkriven u Arhivu Jugoslovenske kinoteke, gde je skeniran za potrebe Nacionalnog filmskog arhiva iz Tokija.  

Kopija je restaurisana u laboratoriji u Bolonji i prošle godine je prikazana na Festivalu nemog filma u Pordenoneu.

I film "Atinski apaši", pionira grčke kinematografije Dimitrosa Gazijadisa, decenijama je vođen kao izgubljen, ali je pre četiri godine pronađen u Kinoteci Francuske.

Priča o lažnom princu prikazuje prvi put na grčkom filmu prirodne lokacije iz sirotinjskih četvrti Atine. I taj film je prošle godine prikazan na Festivalu u Pordenoneu.

Ernst Lubič, Mihail Rom, Leitao de Baros, Žilijen Divivje, Ištvan Gal, Alan Dvan, Vitorio Kotafavi, Vilhelm Diterle, Žan Epštajn, Otakar Vavra, Rejmon Bernar, Dziga Vertov, Jusuf Šahin, Jakob i Lujza Flek, tek su neki od istaknutih autora čija dela donose raznovrstan program i obilje različitih žanrova.

Pravi spektakl sigurno će biti film "Saladin Veličanstveni" (1963), koji se smatra jednim od najvećih filmskih dela arapskog sveta uopšte. Tome iznova doprinosi nova digitalno restaurisana kopija laboratorije u Bolonji. Decenijama je bio ubedljivo najskuplji egipatski film koji je prilično slobodno prezentovao istoriju krstaških ratova iz arapske perspektive, stojeći na granici između istorijske freske i propagandnog filma.

Dodela Zlatnog pečata i Plakete

Na Dan Jugoslovenske kinoteke biće dodeljeno i prestižno priznanje - Zlatni pečat, i to proslavljenom reditelju i filmskom autoru Slobodanu Šijanu za doprinos srpskoj, jugoslovenskoj i svetskoj kinematografiji, direktoru fotografije Miloradu Jakšiću Fanđu za doprinos srpskoj i jugoslovenskoj kinematografiji, kao i dugogodišnjem direktoru Kinoteke Radoslavu Raletu Zelenoviću za dugogodišnji doprinos razvoju Jugoslovenske kinoteke.

Medija centar

Dobitnici Plakete Jugoslovenske kinoteke za 2021. godinu su: Ivan Karl, gradski sekretar za kulturu i filmski kritičar - za doprinos obogaćivanju tehničke zbirke Jugoslovenske kinoteke i dugoj afirmaciji sedme umetnosti, Dejan Dabić, urednik filmskog programa Kulturnog centra u Nišu i filmski kritičar - za dugogodišnju saradnju na izdavačkoj delatnosti Kinoteke, kao i afirmaciji sedme umetnosti, novinar Miona Kovačević - za dugogodišnju afirmaciju filmske umetnosti u medijima na način koji podrazumeva istraživanje, tačnost i novinarsku etiku, kao i kinooperater Arhiva Jugoslovenske kinoteke Petar Durović - za dugogodišnju uspešnu saradnju i predan rad u ustanovi.